Η ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΤΗΣ ΙΔΕΑΣ ΑΠΟ ΤΗ ΜΟΡΦΗ ΕΝΟΣ ΕΡΓΟΥ

160 Η ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΤΗΣ ΙΔΕΑΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΜΟΡΦΗ ΕΝΟΣ ΕΡΓΟΥ

§ 2. “Idea/expression dichotomy” και ελληνική θεωρία

Ακολούθως, και έχοντας κατά νου, σύμφωνα με τα προλεγόμενα, ότι η

συντριπτική πλειοψηφία της ελληνικής θεωρίας αναγνωρίζει την διάκρι-

ση της «ιδέας» από την μορφή ως θεμελιώδη αρχή της πνευματικής ιδιο-

κτησίας, ως οριοθετούσα το κανονιστικό βεληνεκές του Ν. 2121/1993 και

ταυτοχρόνως ικανοποιούσα σημαντικές δικαιοπολιτικές και συνταγματικές

σκοπιμότητες, το ενδιαφέρον αξίζει να εστιασθεί στο πώς η ελληνική θεω-

ρία ερμηνεύει την ανωτέρω διάκριση.

Όπως έχει ήδη ανωτέρω λεχθεί, απαιτείται και εν προκειμένω να τονι-

σθεί ότι άλλο ζήτημα είναι η συνταγματική και φιλοσοφική θεμελίωση

της “idea/expression dichotomy”, και άλλο ζήτημα η αναγωγή της σε ερ-

γαλείο ερμηνείας και εφαρμογής ενός νομοθετήματος, όπως είναι ο Ν.

2121/1993. Στην τελευταία περίπτωση, κατά πρώτον λόγο, ο δικαστής δεν

καλείται γενικώς και αορίστως να διακηρύσσει το αυτονόητο, ότι δηλαδή

είναι ανεπίτρεπτη η μονοπώληση των «ιδεών», γιατί αλλιώς διακυβεύεται

η επιστημονική και καλλιτεχνική πρόοδος,

.., αλλά να κρίνει εάν το

φερόμενο ως προσβαλλόμενο έργο έχει αποτελέσει αντικείμενο αντιγρα-

φής ως προς την προστατευομένη του μορφή, ή ειδικότερον ως προς τα

προστατευόμενα στοιχεία της συνολικής του μορφής. Εάν λοιπόν, υιοθετη-

θεί η “idea/expression dichotomy” ως εργαλείο εφαρμογής π.χ. των αστι-

κών και ποινικών διατάξεων του Ν. 2121/1993, τότε ο δικαστής θα πρέπει

να είναι εις θέσιν να διακρίνει την «ιδέα» ή τις «ιδέες» του φερομένου ως

προσβληθέντος έργου από την προστατευομένη μορφή του. Στο ως άνω

δύσκολο εγχείρημα του δικαστή, χρήσιμη θα ήταν η συνδρομή της ελληνι-

κής θεωρίας να παράσχει ορισμένες «σταθερές», ή κάποιο συγκεκριμένο

κριτήριο, ή τεστ. Ωστόσο, κατά την γνώμη του γράφοντος, η θεωρία όχι

μόνον δεν παρέχει τοιαύτη συνδρομή, αλλά τουναντίον επιτείνει την ασά-

φεια και την σύγχυση ως προς την διχοτόμηση της «ιδέας» και της μορ-

φής, παρά τις ομολογουμένως φιλόδοξες απόπειρες ορισμένων θεωρητι-

κών να ερμηνεύσουν την ανωτέρω διάκριση.

Κατ’ αρχήν, άπαντες οι υποστηρικτές της “idea/expression dichotomy”

αναγνωρίζουν την δυσκολία εφαρμογής της τελευταίας στην πράξη

374

. Εξ

αυτών, ορισμένοι περιορίζονται στην γενική αντίκρουση των μεμονωμέ-

νως εκπεφρασμένων αντιρρήσεων, αφιστάμενοι κατά τα λοιπά από την

374. Βλ. σχετικώς Σταματούδη, ό.π., σελ. 29, Μαρίνο, ό.π., σελ. 74-75, Συνοδινού,

ό.π., σελ. 197, Κοτσίρη, ό.π., σελ. 69, και Γαρουφαλιά, ό.π., σελ. 28.