30 / 42
166 Η ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΤΗΣ ΙΔΕΑΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΜΟΡΦΗ ΕΝΟΣ ΕΡΓΟΥ
εργασίας, τη διανοητική σύλληψη και επεξεργασία του έργου και μπορεί
να προστατευθεί μόνο στο βαθμό που ο δημιουργός την έχει «κατεργαστεί»
και της έχει προσδώσει μία ιδιαιτερότητα, μία πρωτοτυπία που ξεφεύγει
από την κοινή και ελεύθερη σε όλους ιδέα…
»
383
.
Και η ανωτέρω όμως άποψη, ως προς την έννοια της «ιδέας» περιορίζεται
σε μία γενικόλογη περιγραφή της διανοητικής ή ψυχικής καταστάσεως,
στην οποία τελούσε ο δημιουργός προ της δημιουργίας. Τοιαύτη όμως πε-
ριγραφή ουδόλως ενδιαφέρει την πνευματική ιδιοκτησία, και ούτε βέβαια
συμβάλλει στην λυσιτελή ερμηνεία και εφαρμογή της “idea/expression
dichotomy”, αφού αφενός μεν περιγράφει το αυτονόητο, ήτοι ότι δεν δύ-
ναται να υπάρξει μορφή χωρίς κάποιο έναυσμα ή ερέθισμα, αφετέρου δε
δεν προτείνει κάποιον κανόνα ή τεστ ασφαλούς οριοθετήσεως της «ιδέας»
από την μορφή ενός έργου.
Τέλος, έχει παρατηρηθεί ότι «…
Το πρόβλημα οριοθέτησης δημιουργεί-
ται στην «γκρίζα ζώνη», όταν κάθε ιδέα συγκεκριμενοποιείται σε μία μορ-
φή. Από ποιο σημείο και πέρα εγκαταλείπεται η «καθαρή» ιδέα και υπάρ-
χει «απλή» ιδέα με προστατευτέα μορφή; Στο ερώτημα αυτό δεν μπορεί να
δοθεί εκ των προτέρων απάντηση και οριοθέτηση. Μπορεί ωστόσο να λε-
χθεί ότι προφανώς υπάρχουν διαφορετικές διαβαθμίσεις ή επίπεδα αφαί-
ρεσης/συγκεκριμενοποίησης της ιδέας. Περαιτέρω παρανοήσεις οφείλο-
νται στην ερμηνεία της έννοιας της ιδέας. Αν ταυτίσει κανείς την ιδέα με
τους συλλογισμούς, θεωρήσεις, φιλοσοφικές και επιστημονικές απόψεις,
μεθόδους ή «γυμνές» πληροφορίες που το έργο περιέχει, τότε το περιεχό-
μενο με αυτή την έννοια δεν προστατεύεται. Αν όμως, όπως είναι ορθό, δι-
αχωρίσει καταρχήν αυτές τις δύο έννοιες και δεχθεί κανείς ότι η δημιουρ-
γική διαδικασία συγκεκριμενοποίησης μίας ιδέας επεκτείνεται και στον πε-
ριεχόμενο, την πλοκή ή την «υπόθεση» του έργου, το έργο προστατεύεται
ως οργανική ενότητα μορφής και περιεχομένου. Η προστατευομένη «μορ-
φή» είναι η συγκεκριμενοποιημένη κατά περιεχόμενο και μορφή ιδέα, δηλ.
η εξέλιξη της σε μία ορισμένη πρωτότυπη έκφραση…
»
384
.
Η ανωτέρω άποψη συνιστά μία σαφώς πιο ρεαλιστική προσέγγιση των εγ-
γενών δυσχερειών της “idea/expression dichotomy”, πλην όμως αποφεύ-
γει και αυτή να παράσχει ένα συγκεκριμένο ασφαλές κριτήριο διακρίσε-
ως της «ιδέας» από την μορφή, αρκούμενη απλώς στην παρατήρηση ότι η
«
προστατευομένη «μορφή» είναι η συγκεκριμενοποιημένη κατά περιεχόμε-
νο και μορφή ιδέα, δηλ. η εξέλιξη της σε μία ορισμένη πρωτότυπη έκφρα-
383. Βλ. σχετικώς Γαρουφαλιά, ό.π., σελ. 26, 29-30.
384. Βλ. σχετικώς Μαρίνο, ό.π., σελ. 74-75.