48 / 56
Άρθρ. 6
ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ - ΠΑΡΑΔΕΚΤΟ - ΔΙΚΑΙΗ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗ - ΕΚΤΕΛΕΣΗ
232
Λ.-Α. ΣΙΣΙΛΙΑΝΟΣ
ζουν δικαιώματα και ελευθερίες που προστατεύονται από τη Σύμβαση
7
και ειδικότερα, εν
προκειμένω, τις δικονομικές εγγυήσεις του άρθρου 6. Ωστόσο, ο κανόνας αυτός δεν είναι
απόλυτος. Ισχύει υπό την προϋπόθεση ότι η απόφαση του εθνικού δικαστηρίου δεν ήταν
«αυθαίρετη ή προδήλως αβάσιμη»
8
. Κάτι τέτοιο συμβαίνει, για παράδειγμα, όταν το εθνι-
κό δικαστήριο αγνοήσει το εφαρμοστέο δίκαιο ή/και κρίσιμα πραγματικά περιστατικά και
προβεί σε αφηρημένες εκτιμήσεις που συνιστούν ουσιαστικά αρνησιδικία
9
.
Το ΕΔΔΑ αναγνωρίζει, εξάλλου, ότι τα Κράτη έχουν ευρύ περιθώριο εκτίμησης ως προς
τον τρόπο με τον οποίο οργανώνουν τη λειτουργία των εθνικών τους δικαστηρίων, όπως
παραδείγματος χάριν σε σχέση προς τους κανόνες που διέπουν την αποδεικτική διαδικα-
σία. Εκείνο το οποίο ενδιαφέρει σε κάθε περίπτωση είναι να εξασφαλιστεί εν τέλει ο δίκαι-
ος χαρακτήρας της δίκης και να γίνουν σεβαστές οι απαιτήσεις του άρθρου 6
10
. Η αναγνώ-
ριση περιθωρίου εκτίμησης στα Κράτη ως προς την εν γένει οργάνωση του συστήματος
απονομής της δικαιοσύνης καθίσταται απαραίτητη, ιδίως αν αναλογιστεί κανείς τις σημα-
ντικότατες διαφορές μεταξύ του κοινοδικαίου και του ηπειρωτικού δικαίου.
Ας σημειωθεί επίσης ότι το άρθρο 6 δεν επιβάλλει την ύπαρξη δευτέρου βαθμού δικαιο-
δοσίας. Σχετική πρόβλεψη εμπεριέχεται υπό προϋποθέσεις στο άρθρο 2 του Εβδόμου
Πρωτοκόλλου στην ΕΣΔΑ ως προς τις ποινικές υποθέσεις. Ωστόσο, από τη στιγμή που το
εθνικό δίκαιο προβλέπει τη δυνατότητα έφεσης, αναιρετικού ελέγχου ή και ελέγχου συ-
νταγματικότητας από συνταγματικό δικαστήριο, οι εγγυήσεις του άρθρου 6 εφαρμόζονται
mutatis mutandis
και στις διαδικασίες αυτές
11
. Γενικότερα, ο δίκαιος χαρακτήρας της δίκης
κρίνεται με βάση το σύνολο της διαδικασίας και τις εν γένει δυνατότητες τις οποίες είχε ο
προσφεύγων και όχι με αφορμή μεμονωμένα δικονομικά ατοπήματα ως τέτοια. Ωστόσο,
ιδίως τα τελευταία χρόνια, το Δικαστήριο προσδίδει μεγαλύτερη σημασία σε συγκεκριμέ-
νες αποφασιστικές φάσεις της διαδικασίας, όπως, για παράδειγμα, στην πρώτη ανάκριση
του υπόπτου για διάπραξη ποινικού αδικήματος
12
.
Κατά κανόνα, ο προσφεύγων θεωρείται «θύμα» παραβίασης του άρθρου 6 μόνο με την
ολοκλήρωση της σχετικής διαδικασίας και στο μέτρο που έχει καταδικαστεί για διάπραξη
ποινικού αδικήματος
13
ή έχει χάσει μία αστική υπόθεση, τουλάχιστον εν μέρει. Ωστόσο, ο
κανόνας αυτός δεν είναι απόλυτος. Έτσι, για παράδειγμα, η παραβίαση του δικαιώματος
7. ΕΔΔΑ,
Garcia Ruiz κ. Ισπανίας
(Ευρεία Σύνθεση), 21.1.1999, παρ. 28,
Tejedor Garcia κ. Ισπανίας
,
16.12.1997, παρ. 31.
8. ΕΔΔΑ,
Camilleri κ. Μάλτας
(απόφαση επί του παραδεκτού), 16.3.2000,
Van Kück κ. Γερμανίας
, 12.6.2003,
παρ. 57,
Khamidov κ. Ρωσίας
, 15.11.2007, παρ. 46,
Nicoleta Gheorghe κ. Ρουμανίας
, 3.4.2012, παρ. 34.
9. ΕΔΔΑ,
Andelkovi
ć
κ. Σερβίας
, 9.3.2013, παρ. 27.
10. Βλ. μεταξύ πολλών, ΕΔΔΑ,
Schenk κ. Ελβετίας
(Ολομέλεια), 12.7.1988, παρ. 256 και
Quaranta κ.
Ελβετίας
, 24.5.1991 παρ. 30.
11. Βλ. ΕΔΔΑ,
Boner κ. Ηνωμένου Βασιλείου
, 28.10.1994, παρ. 43,
Maxwell κ. Ηνωμένου Βασιλείου
,
28.10.1994, παρ. 40,
Pierre-Bloch κ. Γαλλίας
, 21.10.1997, παρ. 48. Ειδικότερα, προκειμένου περί της
εφαρμογής του άρθρου 6 στη διαδικασία ενώπιον του γερμανικού Ομοσπονδιακού Συνταγματικού
Δικαστηρίου, βλ. ΕΔΔΑ,
Gast & Popp κ. Γερμανίας
, 25.2.2000, παρ. 65.
12. ΕΔΔΑ,
Salduz κ. Τουρκίας
(Ευρεία Σύνθεση), 27.11.2008, παρ. 56-62,
Panovits κ. Κύπρου
, 11.12.2008,
παρ. 66-77,
Dayanan κ. Τουρκίας
, 13.10.2009, παρ. 31-43,
Pishchalnikov κ. Ρωσίας
, 24.9.2009, παρ. 72-
91.
13. ΕΔΔΑ,
Oleksy κ. Πολωνίας
(απόφαση επί του παραδεκτού), 16.6.2009.
5
6
7