51 / 56
ΕΣΔΑ
Άρθρ. 6
Λ.-Α. ΣΙΣΙΛΙΑΝΟΣ
235
δικαιώματα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι
23
. Στο μέτρο που συνάπτονται με την έκφραση
της λαϊκής κυριαρχίας και τη συγκρότηση του νομοθετικού σώματος, οι διαφορές αυτές
δεν θεωρούνται «αστικής φύσης» και, κατά συνέπεια, δεν υπάγονται στις εγγυήσεις του
άρθρου 6
24
.
Μεταξύ των δύο αυτών άκρων, δηλαδή των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων που αφορούν
τις σχέσεις μεταξύ ιδιωτών και των ζητημάτων που ανάγονται στον πυρήνα της κρατικής
κυριαρχίας, το ερώτημα που τίθεται, σήμερα πλέον, είναι πού ακριβώς τοποθετείται η σχε-
τική διαχωριστική γραμμή. Πράγματι, με την εξέλιξη της νομολογίας του Δικαστηρίου, τα
κενά προστασίας του άρθρου 6 καλύφθηκαν σε μεγάλο βαθμό. Έτσι, ήδη με τις υποθέσεις
König
25
και
Le Compte
26
, το Δικαστήριο άφησε ανοιχτή τη δυνατότητα διεύρυνσης της έν-
νοιας των αστικών υποθέσεων πέραν των ορίων του ιδιωτικού δικαίου.
Ωστόσο, παρότι προσκλήθηκε από την πρώην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προσφέρει σχετικές
κατευθύνσεις, το Δικαστήριο αρνήθηκε να δώσει έναν αφηρημένο ορισμό της έννοιας των
δικαιωμάτων και υποχρεώσεων «αστικής φύσης»
27
. Πέραν του διαχωρισμού μεταξύ ιδιω-
τικού και δημοσίου δικαίου, το ΕΔΔΑ ακολούθησε διαχρονικά μία εμπειρική προσέγγιση,
διευκρινίζοντας ότι ούτε ο χαρακτήρας της νομοθεσίας που διέπει το επίμαχο ζήτημα ούτε
η φύση της αρμόδιας αρχής που καλείται να αποφανθεί επ’ αυτού διαδραματίζουν καθο-
ριστικό ρόλο. Πράγματι, τα στοιχεία αυτά έχουν ελάχιστη σημασία ως προς τις αμφισβη-
τήσεις μεταξύ ιδιωτών, στο μέτρο που, όπως είδαμε, αυτές υπάγονται ούτως ή άλλως στο
πεδίο εφαρμογής του άρθρου 6. Αποκτούν, αντίθετα, ιδιαίτερη σημασία σε περιπτώσεις
που αφορούν τις σχέσεις μεταξύ ιδιώτη και Κράτους. Ειδικότερα στις εν λόγω περιπτώσεις,
εκείνο που ενδιαφέρει είναι κατά πόσο το Κράτος δρα
jure imperii
, δηλαδή στο πλαίσιο
των αμιγώς κυριαρχικών του εξουσιών, ή
jure gestionis
σε σχέση προς τον ενδιαφερόμενο
ιδιώτη. Σε κάθε περίπτωση, όμως, το κατεξοχήν στοιχείο με βάση το οποίο αποφαίνεται
πλέον το Δικαστήριο είναι «ο χαρακτήρας του δικαιώματος».
β) Ο χαρακτήρας και ιδίως η οικονομική διάσταση των δικαιωμάτων
και υποχρεώσεων
Για τον καθορισμό του χαρακτήρα του επίμαχου δικαιώματος ή της υποχρέωσης παίζει συ-
χνά καθοριστικό ρόλο η οικονομική τους φύση ή, τουλάχιστον, οι οικονομικές επιπτώσεις
της κρατικής δράσης που είναι καθοριστική για το εν λόγω δικαίωμα ή την υποχρέωση
28
.
Εάν υφίσταται τέτοια οικονομική διάσταση, η υπόθεση εμπίπτει, κατά κανόνα, στο πεδίο
εφαρμογής του άρθρου 6. Ωστόσο, ο κανόνας αυτός δεν είναι απόλυτος. Πράγματι, το ότι
23. Τα δικαιώματα αυτά προστατεύονται με βάση το άρθρο 3 του Πρώτου Πρωτοκόλλου.
24. ΕΔΔΑ,
Hajili κ. Αζερμπαϊτζάν
, 10.1.2012, παρ. 63,
Communist Party of Russia κ.ά. κ. Ρωσίας
, 19.6.2012,
παρ. 143,
Pierre-Bloch κ. Γαλλίας
, 21.10.1997, παρ. 49-52,
Cherepkov κ. Ρωσίας
(απόφαση επί του παρα-
δεκτού), 25.1.2000,
Filini κ. Ελλάδας
, (απόφαση επί του παραδεκτού), 6.5.2014, παρ. 10-11.
25. ΕΔΔΑ,
König κ. Γερμανίας
, ό.π., παρ. 95.
26. ΕΔΔΑ,
Le Compte, Van Leuven and De Meyere κ. Βελγίου
(Ολομέλεια), 23.6.1981, παρ. 48.
27. ΕΔΔΑ,
Benthem κ. Ολλανδίας
(Ολομέλεια), 23.10.1985, παρ. 34. Βλ. και την παρ. 91 της σχετικής
Έκθεσης της π. Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
28. ΕΔΔΑ,
Editions Périscope κ. Γαλλίας
, 26.3.1992, ιδίως παρ. 40,
Stran Greek Refineries and Stratis
Andreadis κ. Ελλάδος
, 9.12.1994, ιδίως παρ. 40.
12
13
14