ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ

52 / 56

Άρθρ. 6 ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ - ΠΑΡΑΔΕΚΤΟ - ΔΙΚΑΙΗ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗ - ΕΚΤΕΛΕΣΗ
236 Λ.-Α. ΣΙΣΙΛΙΑΝΟΣ
μια διαφορά μπορεί να αποτιμηθεί σε χρήμα «δεν είναι αρκετό από μόνο του για την ε-
φαρμογή του άρθρου 6» 29. Το Δικαστήριο εξαιρεί έτσι τις υποθέσεις εκείνες που εντάσσο-
νται, όπως είδαμε, στο «σκληρό πυρήνα» άσκησης δημόσιας εξουσίας30.
Οι εν λόγω εξαιρέσεις συρρικνώνονται προοδευτικά στη νομολογία του ΕΔΔΑ. Το γεγονός
αυτό ενισχύει τον προαναφερθέντα κανόνα, σύμφωνα με τον οποίο η οικονομική διάσταση
μιας διαφοράς οδηγεί στην εφαρμογή του άρθρου 6, έστω και εάν η σχετική αμφισβήτηση
αφορά τις σχέσεις του προσφεύγοντα με το Κράτος. Είναι προφανές ότι το δικαίωμα στην
περιουσία είναι αυτό που έχει κατεξοχήν οικονομική διάσταση. Κατά συνέπεια, η κρατική
δράση η οποία είναι αποφασιστικής σημασίας για εμπράγματα ή άλλα περιουσιακά δικαιώ-
ματα θεωρείται ότι αφορά δικαιώματα και υποχρεώσεις «αστικής φύσης» και άρα υπάγεται
στο άρθρο 6. Εδώ εντάσσονται οι υποθέσεις αναγκαστικών απαλλοτριώσεων και γενικότε-
ρα στέρησης της περιουσίας, καθώς και η ρύθμιση χρήσης των αγαθών, οι οποίες πρέπει
να κρίνονται σύμφωνα με τις εγγυήσεις του άρθρου 6 της ΕΣΔΑ31 . Το ίδιο ισχύει mutatis
mutandis και για υποθέσεις που αφορούν τη δικαιοπρακτική ικανότητα για τη διαχείριση
της περιουσίας του προσφεύγοντος32 ή για εκείνες που σχετίζονται με δικαιώματα βιομηχα-
νικής ιδιοκτησίας, πτωχεύσεις, δημόσιες συμβάσεις, δικαιώματα μετόχων, 33 .
Το δικαίωμα άσκησης εμπορικής ή άλλης επαγγελματικής δραστηριότητας έχει προφανή
οικονομική διάσταση και, άρα, οι σχετικές διαφορές θεωρούνται «αστικής φύσης» και
υπάγονται, κατά κανόνα, στο προστατευτικό πεδίο του άρθρου 634 . Το γεγονός αυτό ανα-
γνωρίστηκε, σε μια πρώτη φάση, ως προς τη μη ανανέωση ή την ανάκληση τυχόν απαιτού-
μενης σχετικής άδειας εκ μέρους των κρατικών αρχών35. Στη συνέχεια, η εφαρμογή των
εγγυήσεων του άρθρου 6 επεκτάθηκε και στις υποθέσεις που αφορούσαν τη χορήγηση
άδειας άσκησης επαγγέλματος ή συγκεκριμένης εμπορικής δραστηριότητας, υπό την προϋ-
πόθεση, ωστόσο, ότι η εν λόγω πράξη δεν ανάγεται στη σφαίρα της (απόλυτης) διακριτικής
ευχέρειας του Κράτους36.
Στην ίδια λογική εντάσσεται και το δικαίωμα αποζημίωσης για παράνομες πράξεις ή παρα-
λείψεις των κρατικών αρχών37 . H οικονομική διάσταση του εν λόγω δικαιώματος παίζει και
29. ΕΔΔΑ, Ferrazzini κ. Ιταλίας (Ευρεία Σύνθεση), 12.7.2001, παρ. 25.
30. ΕΔΔΑ, Ferrazzini κ. Ιταλίας , ό.π., παρ. 29.
31. Βλ. για παράδειγμα, ΕΔΔΑ, Papachelas κ. Ελλάδας (Ευρεία Σύνθεση), 25.3.1999, παρ. 32 επ. (όπου το
Δικαστήριο θεωρεί αυτονόητη την εφαρμοσιμότητα του άρθρου 6 και προχωρά στην εξέταση της σχετι-
κής αιτίασης επί της ουσίας σε υπόθεση αναγκαστικής απαλλοτρίωσης).
32. ΕΔΔΑ, Winterwerp κ. Ολλανδίας , 24.10.1979, ιδίως παρ. 69. Βλ. επίσης, Χ and Υ κ. Κροατίας, 3.11.2011,
παρ. 79 επ.
33. Βλ. ενδεικτικά, ΕΔΔΑ, Capital Bank AD κ. Βουλγαρίας, 24.11.2005, παρ. 86, Bassani κ. Ιταλίας,
11.12.2003, παρ. 13-14 (πτώχευση), Pafitis κ.ά. κ. Ελλάδας , 26.2.1998, παρ. 87 (δικαιώματα μετόχων).
34. Βλ. μεταξύ πολλών, ΕΔΔΑ, Kingsley κ. Ηνωμένου Βασιλείου (Ευρεία Σύνθεση), 28.5.2002, παρ. 32,
Hornsby κ. Ελλάδας, 19.3.1997, παρ. 39 επ.
35. Βλ. König κ. Γεμανίας , ό.π., παρ. 86 επ. (άδεια λειτουργίας κλινικής).
36. Βλ. ΕΔΔΑ, Benthem κ. Ολλανδίας (Ολομέλεια), 23.10.1985, παρ. 34-36, Allan Jacobsson κ. Σουηδίας
Νο1, 25.10.1989, ιδίως παρ. 72-73, Kraska κ. Ελβετίας, 19.4.1993, ιδίως παρ. 25 επ., De Moor κ.
Βελγίου, 23.6.1994, παρ. 42 επ., Nowicky κ. Αυστρίας, 24.2.2005, παρ. 37 επ.
37. Κλασσικές στο σημείο αυτό θεωρούνται οι υποθέσεις ΕΔΔΑ, Χ. κ. Γαλλίας, 31.3.1992 και Éditions
Périscope κ. Γαλλίας, ό.π. Βλ. επίσης ΕΔΔΑ, Ζ. κ. Ηνωμένου Βασιλείου (Ευρεία Σύνθεση), 10.5.2001.
15
16
17