Η ΚΤΗΣΗ ΤΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ

108

ββ. Κτήση των κληρονομιαίων ακινήτων ipso jure;

Η ρητή διατύπωση του νόμου στο άρθρο 1846 ΑΚ δεν επιτρέπει prima faciae

να εξαχθεί το συμπέρασμα ότι η κτήση της κυριότητας των κληρονομιαίων ακι-

νήτων συντελείται αυτοδίκαια τη στιγμή της επαγωγής, όπως συμβαίνει με τα

υπόλοιπα περιουσιακά στοιχεία του θανόντος, ιδίως κινητά και απαιτήσεις, αλλά

και τη νομή (983 ΑΚ). Και αυτό γιατί ο νόμος επιφυλάσσεται να θεωρηθεί τελε-

σθείσα η κτήση της κυριότητας κληρονομιαίου ακινήτου το πρώτον τη στιγμή

που ορίζει το άρθρο 1198 ΑΚ,

δηλαδή τη στιγμή της μεταγραφής της σχετικής

περί αποδοχής βούλησης του κληρονόμου

(ή πιστοποιητικού της γραμματείας

του δικαστηρίου της κληρονομίας περί μη αποποίησης της κληρονομικής του με-

ρίδας εκ μέρους του κληρονόμου ή του κληρονομητηρίου, πρβλ. 1195 ΑΚ

392

) στα

βιβλία μεταγραφών του τοπικά αρμόδιου υποθηκοφυλακείου. Η ρύθμιση αυτή

ουσιαστικά επαναλαμβάνεται στο άρθρο 12 παρ. 4 του ν. 2664/1998 και εξαρτά

την επέλευση του σκοπούμενου αποτελέσματος της αποδοχής της κληρονομίας,

δηλαδή της κτήσης της κυριότητας του κληρονομιαίου ακινήτου, από την κατα-

χώρηση της αποδοχής ως εγγραπτέας πράξης στα αρμόδια τοπικά κτηματολο-

γικά βιβλία. Φαίνεται λοιπόν ότι η κυριότητα αποκτάται από τον κληρονόμο τη

στιγμή της μεταγραφής, αναδρομικά από τη στιγμή της επαγωγής, και ότι δεν

αποκτάται

το πρώτον

τη στιγμή της επαγωγής άνευ μεταγραφής.

Στο σημείο αυτό, πρέπει να παρατεθεί αυτούσια η μειοψηφία της απόφασης

ΟλΑΠ 7/2004

393

. Σύμφωνα με αυτή,

«… ο κληρονόμος αποκτά αυτοδικαίως την

κληρονομία κατά την επαγωγή της, η κτήση όμως της κυριότητας των κληρονο-

μιαίων ακινήτων επέρχεται μόνο με την μεταγραφή της αποδοχής της κληρονο-

μίας, η οποία ενεργεί αναδρομικώς από τον χρόνο του θανάτου του κληρονομου-

μένου, με την επιφύλαξη των διατάξεων για την αναβλητική αίρεση ή προθεσμία.

Επομένως το δικαίωμα της κυριότητας του κληρονόμου τελεί υπό την αναβλητι-

κή αίρεση της μεταγραφής της πράξεως αποδοχής της κληρονομίας και η κυριό-

τητα που επέρχεται με αυτήν θεωρείται ότι περιήλθε στον κληρονόμο από το θά-

νατο του κληρονομουμένου, μέχρι δε την πλήρωση της αιρέσεως δεν ανήκει σε

άλλο πρόσωπο (Ολ. ΑΠ 108/1978)…».

νεται και το σύστημα της καταχώρησης της εγγραπτέας πράξης στο Κτηματολόγιο, και

όπου και εάν υπάρχει ειδική για το τελευταίο αυτό σύστημα ρύθμιση θα εξετάζεται ad hoc.

392. Πρβλ. και ΑΠ 179/1992 ΕΕΝ 1992 60, 262· ΠΠρΡοδ 203/2005 NOMOS.

393. ΝοΒ 2004, 967, με σημείωση

Δωρή

ΧρΙΔ 2004, 412.