42 / 64
Α΄ Μέρος
ΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ
56
ε)
δημιουργείται, τέλος, ο «Ευρωπαϊκός Οργανισμός Εξοπλισμών, Ερευνών και
Στρατιωτικών Δυνατοτήτων» με αποστολή τον προσδιορισμό των στρατιωτικών ανα-
γκών των κρατών μελών.
Στον τομέα της κοινής εμπορικής πολιτικής, ως πεδίο της εξωτερικής δράσης της
Ένωσης, η ΣυνθΛΕΕ επιφέρει περιορισμένες, αλλά αξιόλογες, μεταρρυθμίσεις στο σύ-
στημα των συνθηκών:
α) η κοινή εμπορική πολιτική καθίσταται «αποκλειστική αρμοδιότητα» της Ένω-
σης και η άσκησή της εντάσσεται στο πλαίσιο των αρχών και των στόχων της εξωτε-
ρικής δράσης της Ένωσης,
β)
εντάσσονται στην κοινή εμπορική πολιτική οι εμπορικές πτυχές της πνευματικής
ιδιοκτησίας και οι άμεσες ξένες επενδύσεις,
γ)
η λήψη αποφάσεων στο πεδίο της κοινής εμπορικής πολιτικής υποβάλλεται στη
«συνήθη νομοθετική διαδικασία». Με τον τρόπο αυτό ενισχύεται ο ρόλος του Ευρω-
παϊκού Κοινοβουλίου. Όμως μια σημαντική δέσμη αποφάσεων του Συμβουλίου για
διαπραγμάτευση και συμφωνίες στους τομείς i) του εμπορίου των πολιτιστικών και
οπτικοακουστικών υπηρεσιών, όταν οι συμφωνίες υπάρχει κίνδυνος να θίξουν την
πολιτιστική και γλωσσική ιδιομορφία της Ένωσης, ii) του εμπορίου κοινωνικών, εκ-
παιδευτικών και υγειονομικών υπηρεσιών, όταν υπάρχει κίνδυνος οι συμφωνίες αυ-
τές να θίγουν την οργάνωση των υπηρεσιών αυτών σε εθνικό επίπεδο, επανακάμπτει
στον κανόνα της ομοφωνίας.
Β. Η Ευρωπαϊκή Ένωση και το κράτος μέλος
1. Ο συντακτικός ρόλος των κρατών μελών
α. Η σύναψη των ιδρυτικών συνθηκών
μεταξύ διακυβερνητικότητας και υπερεθνικότητας
Το πεδίο της κοινοτικής εξουσίας και αρμοδιότητας από την υπογραφή των ιδρυ-
τικών συνθηκών και την ίδρυση των τριών Κοινοτήτων και των τροποποιητικών συν-
θηκών μέχρι σήμερα, υπό την ισχύ της συνθήκης της Λισσαβώνας, διακρίνεται από
τη συνύπαρξη διακυβερνητικών και υπερεθνικών στοιχείων οργάνωσης της διεθνούς
συνεργασίας των κρατών υπό το κοινοτικό μόρφωμα.
Τα πρώτα εμπίπτουν στον, κατά το διεθνές δίκαιο, παραδοσιακό τρόπο οργάνω-
σης της συνεργασίας των κρατών, κατά τον οποίο η παραγωγή εννόμων συνεπειών
στις διεθνείς σχέσεις έχει ως αφετηρία τη βούληση των κρατών, η οποία κυριαρχεί
όχι μόνο στη λήψη αποφάσεων με το σύστημα της ομοφωνίας, αλλά διαμορφώνει
και την, κατά νομοθετική εξουσιοδότηση, δοτή άσκηση, κατά κρατική παραχώρηση,
αρμοδιότητας, μέσα από κυρωτικούς μηχανισμούς, που εξασφαλίζουν ότι το κράτος
έχει τον πρώτο και τελευταίο λόγο στο πεδίο αρμοδιότητας της κρατικής κυριαρχίας.
Τα δεύτερα (υπερεθνικά στοιχεία) αποτελούν την πλέον εξελιγμένη και αποτελε-
σματική μέθοδο της διεθνούς συνεργασίας των κρατών, εμφανίζονται κατ’ εξαίρεση
στις κλασικές διεθνείς συνθήκες και πυκνώνει η εμφάνισή τους, κυρίως, κατά τον 20ο