ΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΈΝΩΣΗΣ

ΘΕΣΜΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

Α΄ Μέρος

δική πλειοψηφία, που μπορεί πλέον να αποφασίζει για κοινές δράσεις, κοινές θέσεις

ή κοινές στρατηγικές ή ακόμη να λαμβάνει και αποφάσεις εφαρμογής κοινών δράσε-

ων ή κοινών θέσεων, αν οι τελευταίες δεν έχουν στρατιωτικές συνέπειες ή δεν επη-

ρεάζουν την άμυνα. Ένα μέλος του Συμβουλίου όμως μπορεί να προβάλει δικαίω-

μα αρνησικυρίας (veto) «για σημαντικούς και δεδηλωμένους λόγους εθνικής πολι-

τικής», οπότε το ζήτημα παραπέμπεται στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, που αποφασίζει

ομόφωνα.

Στο πεδίο της κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας η προεδρία

του Συμβουλίου επικουρείται από τον Ύπατο Εκπρόσωπο για την κοινή εξωτερική πο-

λιτική και πολιτική ασφαλείας και από την πολιτική επιτροπή. Τέλος, στο δεύτερο πυ-

λώνα, συμπράττει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (γνωμοδοτικά) (άρθρ. 21 ΣυνθΕΕ), ενώ

η Επιτροπή συμπράττει πλήρως (άρθρ. 27 ΣυνθΕΕ).

Στον τρίτο πυλώνα, της συνεργασίας στο πεδίο της δικαιοσύνης και εσωτερικών

υποθέσεων, η πρόοδος μετά το Μάαστριχτ είναι εμφανέστερη. Το «κεκτημένο Schen-

gen» ενσωματώνεται στη συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση και Ευρωπαϊκή Κοινό-

τητα, ενώ ένας νέος τίτλος στην ΣυνθΕΚ αφορά τις θεωρήσεις, το άσυλο, τη μετανά-

στευση και την ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων. Πρόκειται για τον τίτλο IV του

τρίτου μέρους της ΣυνθΕΚ με τις επιφυλάξεις του Ηνωμένου Βασιλείου, Δανίας και Ιρ-

λανδίας. Σ’ αυτόν τον τίτλο ενσωματώνεται η δικαστική συνεργασία σε αστικές υποθέ-

σεις με διασυνοριακές επιπτώσεις (άρθρ. 65 ΣυνθΕΚ).

Μετά τις ρυθμίσεις αυτές με την ΣυνθΑ στον τρίτο πυλώνα της Ευρωπαϊκής Ένω-

σης παραμένει πλέον μόνο η διακρατική αστυνομική και δικαστική συνεργασία σε

ποινικές υποθέσεις, όπου η ενωσιακή συνεργασία τελεί υπό την ρητή επιφύλαξη της

δημόσιας τάξης και εσωτερικής ασφάλειας των κρατών (άρθρ. 33 ΣυνθΕΕ). Στον πυ-

λώνα αυτό, όμως, προβλέπεται υπό ορισμένες προϋποθέσεις αρμοδιότητα του Δικα-

στηρίου και γνώμη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Τη διάρθρωση της κοινοτικής/ενωσιακής έννομης τάξης και άρα την συνύπαρ-

ξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας μαζί με την Ευρωπαϊκή

Κοινότητα Ατομικής Ενέργειας σε τρεις πυλώνες συνέχισε η Συνθήκη της Νίκαιας με

την οποία μεταρρυθμίζονται περαιτέρω τα κωδικοποιημένα τελικά κείμενα που είχαν

προέλθει από τη ΣυνθΑ

Με τις τροποποιήσεις αυτές προβλέπεται πλέον δυνατότητα αναστολής δικαιωμά-

των εις βάρος κράτους μέλους, που παραβιάζει συστηματικά τις αρχές της Ένωσης, δι-

ευρύνεται η συνεργασία στο πεδίο της κοινής εξωτερικής και πολιτικής ασφάλειας,

τροποποιείται η διαδικασία σύναψης διεθνών συμφωνιών, καθιερώνεται η Επιτρο-

πή πολιτικής και ασφάλειας με αρμοδιότητα την επικουρεία του Συμβουλίου στο πε-

δίο της κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας, αναδιαρθρώνεται και

20. Συγκεκριμένα με τη ΣυνθΝ τροποποιούνται τα άρθρα 7, 17. 23, 24, 25, προστίθενται τα άρ-

θρα 27α, 27β, 27γ, 27δ, 27ε, τροποποιούνται τα άρθρα 29, 31, 40, ο τίτλος VII αντικαθίστα-

ται από το κείμενο με τον τίτλο «Διατάξεις ενισχυμένης συνεργασίας», το άρθρο 43, προστί-

θενται τα άρθρα 43α, 43β και τέλος τροποποιούνται τα άρθρα 44, 45 και 46.