40 / 64
Α΄ Μέρος
ΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ
54
3.
Προστίθενται δύο δηλώσεις (13 και 14), οι οποίες υπογραμμίζουν το ρόλο των
εθνικών κρατών στο πλαίσιο της άσκησης της κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτι-
κής ασφάλειας (ΚΕΠΠΑ). Και οι τρεις διαφοροποιήσεις ήταν αποτέλεσμα προσπάθει-
ας κυρίως της Βρετανίας, που επεδίωξε να αποστερήσει την αντίστοιχη ενωσιακή αρ-
μοδιότητα από την οποιαδήποτε υπόνοια κρατικής διάστασης.
Η Συνέλευση του Laeken είχε καταγράψει την ανάγκη ενίσχυσης της συνεκτικότη-
τας, της αποτελεσματικότητας και της ορατότητας (visibility) της σχετικής δράσης της
Ευρωπαϊκής Ένωσης στις διεθνείς σχέσεις με την υιοθέτηση της απαραίτητης θεσμι-
κής διάστασης της δράσης, ενώ οι επιθέσεις της 11.9.2001 στους δίδυμους πύργους
της Νέας Υόρκης είχαν δημιουργήσει το κατάλληλο κλίμα. Αποτέλεσμα αυτού ήταν η
δημιουργία δύο «ομάδων εργασίας», μιας για την εξωτερική δράση της Ένωσης και
μιας δεύτερης για την άμυνα, οι προτάσεις των οποίων ενσωματώθηκαν στο Σύνταγ-
μα και μεταφέρθηκαν στη ΣυνθΛ, αλλά με διαφορετική οργάνωση και κατανομή των
διατάξεων.
Πράγματι, στη ΣυνθΕΕ ο τίτλος V περιέχει τις Γενικές Διατάξεις για την εξωτερική
δράση της Ένωσης και τις ειδικές διατάξεις σχετικά με την Κοινή Εξωτερική Πολιτι-
κή και Πολιτική Ασφάλειας, αντίστοιχα δηλαδή τις διατάξεις 23-41 και 42-46 ΣυνθΕΕ.
Με την εξαίρεση της δημιουργίας θέσης Ύπατου Εκπροσώπου η ΣυνθΛΕΕ (όπως
άλλωστε και το Σύνταγμα) δεν επιφέρει μεγάλες αλλαγές στον μηχανισμό της ΕΕ του
Άμστερνταμ και της Νίκαιας. Οι νέα ρυθμίσεις αναφέρονται κυρίως στη θεσμική διεύ-
ρυνση και τη διαδικαστική αποτελεσματικότητα της ΚΕΠΠΑ
22
.
Ειδικότερα ορίζεται (άρθρ. 25 ΣυνθΕΕ) ότι η ΕΕ ασκεί την αρμοδιότητά της μέσω:
α.
γενικών προσανατολισμών,
β.
αποφάσεων που καθορίζουν τις δράσεις, τις θέσεις και τους κανόνες της Ένω-
σης, και
γ.
συστηματικής συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών.
Τους «γενικούς προσανατολισμούς» καθορίζει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, ενώ τις
αποφάσεις λαμβάνει το Συμβούλιο.
Η ΣυνθΛΕΕ καταργεί τις «γενικές στρατηγικές», που προβλέπονται από τις συνθή-
κες ως μη αποτελεσματικές, ενώ στο μείζον ζήτημα του τρόπου λήψης των αποφάσε-
ων διατηρείται ο κανόνας της ομοφωνίας, παρά τις προσπάθειες που κατεβλήθησαν
τόσο στη Συνέλευση όσο και στη Διακυβερνητική Διάσκεψη για την κάμψη του. Πε-
ριορισμένη απόκλιση στον κανόνα της ομοφωνίας προβλέπεται για το Συμβούλιο:
α)
όταν το τελευταίο εκδίδει απόφαση που καθορίζει τη δράση της Ένωσης βάσει
απόφασης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, που αφορά τα στρατηγικά συμφέροντα και
τους στόχους της Ένωσης,
22.
Κ. Μπόσκοβιτς
, «Η διάκριση μεταξύ οικονομικού και πολιτικού χώρου: το παράδειγμα του
Ύπατου Εκπροσώπου για θέματα ΚΕΠΠΑ», Ευρωπαίων Πολιτεία, 1/2008. σελ. 157 επ.·
P.
Maddalon
, «L’action extérieure de l’Union européenne», Europe, Ιούλιος 2008, σελ. 61 επ.