ΩΡΑΡΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ - ΥΠΕΡΩΡΙΕΣ - ΥΠΕΡΕΡΓΑΣΙΑ
[8]
Ι. ΣΚΑΝΔΑΛΗΣ
169
ται για παροχή εργασίας κάτω από τα χρονικά όρια του νομίμου ωραρίου ή εφόσον
υφίσταται συλλογικό συμβατικό ωράριο, και κάτω από τα όρια αυτού. Στην περί-
πτωση αυτή πρόκειται για «ατομικό συμβατικό ωράριο» και ασφαλώς επιτρέπεται.
Το ωράριο αυτό θεωρείται πλήρους απασχόλησης και οφείλεται ο κανονικός (πλή-
ρης) μισθός, εκτός εάν ρητώς συμφωνείται παράλληλα και η αναλογική μείωση του
μισθού, οπότε συντρέχει περίπτωση παροχής εργασίας με καθεστώς «μερικής απα-
σχόλησης»
17
.
Όσον αφορά την κατανομή της εβδομαδιαίας εργασίας σε συγκεκριμένες ημέρες
εντός της εβδομάδας (π.χ. Δευτέρα - Παρασκευή ή Τρίτη - Σάββατο στο πενθήμερο),
σημειώνεται ότι δεν απαιτείται ρητός προσδιορισμός τους στη σύμβαση εργασίας,
αλλά αρκεί η αναφορά στη διάρκεια της κανονικής ημερήσιας και εβδομαδιαίας
απασχόλησης του εργαζομένου, από την οποία προκύπτει και κατά πόσον η απασχό-
ληση συμφωνείται ως πενθήμερη η εξαήμερη, σύμφωνα με το ΠΔ 156/1994 (ΦΕΚ Α’
102/5.7.1994)
18
.
Επομένως, εφόσον οι ημέρες εργασίας δεν προσδιορίζονται επακριβώς στη σύμβα-
ση εργασίας, αλλά ορίζεται λ.χ. ότι θα παρέχεται η εργασία σε πενθήμερη βάση, ο πε-
ραιτέρω προσδιορισμός των εργάσιμων ημερών ανήκει στον εργοδότη, βάσει του
διευθυντικού δικαιώματος. Ωστόσο, από τη μακροχρόνια σταθερή, τακτική και μόνι-
μη παροχή της εργασίας σε συγκεκριμένες ημέρες της εβδομάδας, μπορεί να θεωρη-
θεί ότι έχει επέλθει αντίστοιχη σιωπηρή συμφωνία μεταξύ των μερών για παροχή
της εργασίας στις εν λόγω ημέρες, ώστε ενδεχόμενη αλλαγή τους να απαιτεί τη σύμ-
φωνη γνώμη του εργαζομένου
19
.
Μονομερής βλαπτική μεταβολή των όρων της εργασιακής σύμβασης υπάρχει όταν ο
εργοδότης μεταβάλλει μονομερώς και χωρίς να έχει δικαίωμα από το νόμο ή σύμβα-
ση τους όρους της σύμβασης εργασίας, με αποτέλεσμα να επέρχεται στον εργαζόμε-
νο άμεση ηθική ή υλική ζημία
20
. Τέτοιο γεγονός συνιστά, μεταξύ άλλων περιπτώσε-
ων, και η περίπτωση, κατά την οποία ο υπάλληλος υποχρεούται σε παροχή εργασίας
17.
Ληξουριώτης Ι.,
Ατομικές Εργασιακές Σχέσεις, 5
η
έκδοση 2017, σελ. 469.
18.
Σκανδάλης Ι.,
Χρόνος Εργασίας: Η οριοθέτησή του στο σύγχρονο εργατικό δίκαιο, 2017,
σελ. 117.
19. Βλ. ΑΠ 82/2001 ΕλλΔνη 2001, 921. Αντίθετη, όμως, η ΑΠ 1212/2006 ΔΕΝ 2006, 939, κατά
την οποία η επί σειρά ετών παροχή της εργασίας σε ορισμένο ωράριο ή βάρδια, δεν σημαί-
νει, χωρίς άλλο, ότι δημιουργήθηκε σιωπηρά συμβατικός όρος για την απασχόληση του ερ-
γαζομένου μόνο στο ωράριο αυτό ή στη συγκεκριμένη βάρδια, ώστε η αλλαγή του ωραρίου
ή της βάρδιας, που γίνεται από τον εργοδότη στο πλαίσιο του διευθυντικού του δικαιώμα-
τος, να μη συνιστά καθ’ εαυτή μονομερή βλαπτική μεταβολή των όρων εργασίας. Για να συμ-
βεί τούτο απαιτείται να συντρέχουν, κατά την ΑΠ 1212/2006, και άλλα πραγματικά περιστα-
τικά από τα οποία να συνάγεται σαφώς η βούληση του εργοδότη να διατηρήσει αμετάβλητο
αυτό το ωράριο εργασίας ή αυτή την βάρδια του μισθωτού.
20. ΑΠ 737/1994 ΔΕΝ 61, 162, ΑΠ 1803/1991 ΔΕΝ 48, 926, ΑΠ 299/1983 ΕΕργΔ 42, 760.
15
16
17