49 / 90
Σκοποί και έννοιες του δικαίου της ανώνυμης εταιρίας
5
3. Το εταιρικό κεφάλαιο ως ουσιώδες στοιχείο της εταιρίας
α. Πλείονες λειτουργίες του εταιρικού κεφαλαίου
Θεμέλια του ισχύοντος δικαίου της αε αποτελούν τα θεμέλια του ισχύοντος ιδι-
ωτικού εταιρικού δικαίου. Η δε μετάβασή του από το δίκαιο της προσωπικής
εταιρίας στο εταιρικό δίκαιο της κεφαλαιουχικής αε έγινε σταδιακά με τη βο-
ήθεια των προς τούτο κατάλληλων θεσμών του ιδιωτικού και ιδίως του ιδιω-
τικού περιουσιακού δικαίου. Βαθμιαία με τη βοήθεια των θεσμών αυτών έγινε
και η μεταβολή της διαμόρφωσης του περιεχομένου της εταιρικής (scil. μετο-
χικής) σχέσης και της σταθερής οργάνωσης της αε. Γι’ αυτό ο εφαρμοστής των
κανόνων του ισχύοντος ιδιωτικού εταιρικού δικαίου οφείλει να ξεκινά τη μελέ-
τη του περιεχομένου της μετοχικής σχέσης στην αε, που στο ισχύον σύστημα
εταιρικού δικαίου αποτελεί την αρχετυπική μορφή κεφαλαιουχικής εταιρίας,
από τη διαμόρφωση του περιεχομένου της εταιρικής σχέσης στην αφανή και
την ομόρρυθμη εταιρία, που στο ισχύον σύστημα αποτελούν τις παλαιότερες
μορφές της προσωπικής εταιρίας. Επίσης σταδιακά έγινε η μετάβαση από το
αμιγές διοικητικό σύστημα της ίδρυσης/ λειτουργίας της αε κατά παραχώρηση
της Διοίκησης στο αμιγές κανονιστικό σύστημα του ιδιωτικού εταιρικού δικαί-
ου
17
. Έτσι, όταν στο ισχύον ιδιωτικό εταιρικό δίκαιο τίθεται ζήτημα χωρισμού
των εμπλεκόμενων περιουσιών, αυτό μπορεί να έχει την έννοια του χωρισμού
(της ευθύνης) των ατομικών περιουσιών των εταίρων από την ευθύνη της πε-
ριουσίας του ν.π. της εταιρίας
18
. Διότι οι περιουσίες των εταίρων διαπλέκονται
με την περιουσία του ν.π. της εταιρίας και συνευθύνονται για τα χρέη του ν.π.
της, κατ’ αρχήν απεριόριστα αλλά, κατ’ εξαίρεση, και περιορισμένα με τη βο-
ήθεια των ανάλογων θεσμών του ιδιωτικού δικαίου (βλ. π.π. υπό § 1 Ι 2)
19
.
Όπως θα δούμε, στο ιδιωτικό εταιρικό δίκαιο, ισχύει ο κανόνας της απεριόρι-
στης ευθύνης των εταίρων και μόνη η κτήση ιδίας προσωπικότητας από την
εταιρία δεν αποτελεί στο δίκαιο αυτό λόγο περιορισμού της ευθύνης των εταί-
17. Η παραπάνω μετάβαση είχε επίδραση και στη διαμόρφωση των εταιρικών σχέσεων. Για
τα συστήματα αυτά ίδρυσης της αε βλ. ενδεικτικά
Τσιριντάνη
, Στοιχεία ΕΔ, τεύχ. Β΄,
1964, §§ 87 και 91. Επίσης και στο περιεχόμενο της αρχής της αυτονομίας (και αυτοδιοί-
κησης) του ν.π. της εταιρίας. Βλ. γι’ αυτήν ενδεικτικά
Μαρίνο
, Η αρχή του αυτοκαθορι-
σμού του ν.π. στο παράδειγμα της αε
κ.λπ., ΧρΙΔ 2015, 241 επ.
18. Η εταιρική συμμετοχή χαρακτηρίζεται ως μετοχική (εταιρική) σχέση και ως εταιρικό δι-
καίωμα. Αν και οι όροι αυτοί διαφέρουν μεταξύ τους εντούτοις χρησιμοποιούνται στην
επιστήμη με την ίδια σημασία. Βλ. επ’ αυτού
K. Schmidt
, Gesellschaftsrecht, 4. Aufl., §
19 I 3 σελ. 549.
19. Η περιουσία του προσώπου δεν είναι μεν αντικείμενο διάθεσης αλλά αντικείμενο ευθύ-
νης.
Rüthers
, Allg.Teil des BGB, 9.Aufl., σελ. 87.