ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ & ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΤΗΣ ΑΕ

Σκοποί και έννοιες του δικαίου της ανώνυμης εταιρίας

97/9/ΕΚ). Ο μέτοχος της αε δεν μπορεί από μόνη την ιδιότητά του να θεωρη-

θεί δανειστής της εταιρίας

230

. Η διάκριση μεταξύ της συγκρότησης της νομικής

θέσης του μετόχου και εκείνης του πιστωτή παραμένει σημαντική, παρά την εν

τω μεταξύ εισαγωγή στο δίκαιο της αε θεσμών, οι οποίοι διευκολύνουν την με-

τάβαση του δικαιούχου από την μίαν ιδιότητα στην άλλη. Στο υπάρχον εται-

ρικό δίκαιο ισχύει μεν η αρχή του προβαδίσματος των δικαιωμάτων των πι-

στωτών έναντι εκείνων των εταίρων, όμως, όταν πρόκειται για τη νομιμοποίη-

ση του μετόχου προς άσκηση των αξιώσεων της εταιρίας, το ζήτημα που ανα-

κύπτει είναι διαφορετικό και καθοριστική σημασία αποκτά η σχέση του με την

εταιρία, που είναι εσωτερική, και η γενόμενη διαπίστωση ότι οι εσωτερικές

σχέσεις της εταιρίας υπερέχουν των εξωτερικών. Επίσης, ότι η διαμόρφωση

της εταιρικής συμμετοχής είναι έναντι της πιστωτικής σχέσης διαφορετική και

εξασφαλίζει στον μέτοχο άμεση εξουσία επί του ποσοστού της εταιρικής περι-

ουσίας το οποίο αυτή «εκπροσωπεί» (βλ. και π.κ. υπό § 7).

Όπως εκτίθεται στη συνέχεια, η διάκριση μεταξύ των ως άνω εννοιών του πι-

στωτή και του μετόχου είναι στο θετικό εταιρικό δίκαιο ουσιαστική και από

δογματική άποψη εξακολουθεί να είναι αναγκαία και να γίνεται σκόπιμη για

την προστασία τους (βλ. και τα άρθρα 3 επ., 17

)

231

. Η διαφορετική νομική

διάρθρωση των σχέσεων αυτών είναι απαραίτητη και η εν λόγω διάρθρωσή

τους εκφράζει επίσης μιαν διαφορετική οικονομική αξία για κάθε έννομη σχέ-

ση. Το αντίθετο φαίνεται να πρεσβεύει ενίοτε η διδασκαλία για την «εταιρι-

κή διακυβέρνηση» (corporate governance), ιδίως μέσω εισαγωγής νέων κρι-

τηρίων ευθύνης όπως είναι ο γνωστός κανόνας της «επιχειρηματικής κρίσης»

(«Business Judgment Rule»)

232

230. Βλ. ενδεικτικά ΑΠ 1393/2009 ΕφΑΔ 2009, 1392 = Δελτ ΑΕ & ΕΠΕ 1.2.2011, 11,

Μάρκου

Πρώτες σκέψεις επί της προτάσεως σχεδίου νόμου αναμόρφωσης του κωδ. Ν 2190/20,

ΕΤρΑξΧρΔ 2006, 781 επ. Ο μέτοχος της αε δεν είναι δυνατό στο ισχύον δίκαιο να χαρα-

κτηρισθεί ως δανειστής της ιδίως διότι ο χαρακτηρισμός αυτός δεν συμβιβάζεται με τη

θέση των συνεταίρων στην εταιρία, «των μετοχών της αε μη αποτελουσών ενοχικήν

απαίτησιν, άτε ταύτης μη ούσης οφειλέτιδος του κατόχου»∙ ΠρδρΠΑθ 11123/1960 ΕΕΝ

κζ΄ 870. Βλ. και π.π. υπό § 1 Ι.

231. Η εσπευσμένη συμπλήρωση του κωδ. Ν 2190/20 και γενικότερα του ισχύοντος δικαί-

ου της κεφαλαιουχικής εταιρίας με νέους (δευτερεύοντες) κανόνες δικαίου (ή και θε-

σμούς), οι οποίοι όχι μόνο δεν συμπλέουν με τους βασικούς (πρωτεύοντες) κανόνες

δικαίου αλλά και διαφέρουν ριζικά από αυτούς, χωρίς προσπάθεια αρμονικής έντα-

ξής τους στο ισχύον εταιρικό δίκαιο, θέτει ζήτημα ασφάλειας δικαίου. Το ζήτημα αυτό

οφείλει να επιλύσει η ερμηνεία. Διότι οι κανόνες (και οι θεσμοί) αυτοί είναι εκείνοι που

προσδίδουν στην εταιρική μορφή της αε εκείνα τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της, τα

οποία αποτελούν σημεία προσανατολισμού των εκάστοτε συναλλασσομένων. Γενικά

επ’ αυτών βλ.

Δωρή

, Εισαγ.Αστ.Δικ., Α΄τεύχ., 1991, σελ. 130 επ., 151 επ. Βλ. και υπό

§§ 3 επ.

232. Βλ. επ’ αυτού ενδεικτικά

Μάρκου

, Το δσ της αε, 2015, σελ. 307 επ., Περάκη, ΔικΑΕ,

τ. Ι, γ΄ έκδ., 2010, σελ. 9 επ.∙

Ν. Ρόκα

, Εμπορικό δίκαιο και οικονομία, ΔΕΕ 2006, 341

επ.∙

Σωτηρόπουλο

, Οικονομική κρίση και εταιρική διακυβέρνηση, ΕΕμπΔ 2010, 1 επ.∙