ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ & ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΤΗΣ ΑΕ

Σύγχρονη θεώρηση του δικαίου της ΑΕ

Το εταιρικό δίκαιο της εισηγμένης εταιρίας περιλαμβάνει ρυθμίσεις εταιρι-

κού δικαίου, που εισάγουν κανόνες αποκλίνοντες από το κοινό εταιρικό δί-

καιο της αε προς ρύθμιση των διοικητικών και λειτουργικών ιδιαιτεροτήτων

τους, καθώς και ρυθμίσεις θεσμών του δικαίου κεφαλαιαγοράς προς ενημέ-

ρωση των αρμόδιων αρχών και πληροφόρηση του ευρέος επενδυτικού κοινού

(βλ. § 5)

220

ΙV. Διάκριση μεταξύ μετόχου και πιστωτή

1. Διαφορετική διάρθρωση της νομικής θέσης

α. Διάκριση κεφαλαίων σε ίδια και ξένα

Τα προαναφερθέντα επιτείνουν την ανάγκη για ιδιαίτερη νομική προστασία

του μετόχου. Ο μέτοχος βρίσκεται στο επίκεντρο του ισχύοντος εσωτερικού δι-

καίου της αε και οι έννομες σχέσεις του αποτελούν το κύριο αντικείμενο των

ρυθμίσεών του (βλ. § 1 Ι 1). Η νομική θέση του διακρίνεται σαφώς από εκεί-

νη του πιστωτή. Η διάκριση μεταξύ μετόχου και πιστωτή είναι στο ισχύον εται-

ρικό δίκαιο σημαντική και έχει μεγάλη δογματική και πρακτική σημασία. Ομοι-

άζει με τη γνωστή λογιστική διάκριση μεταξύ παρόχου ιδίων και παρόχου ξέ-

νων κεφαλαίων όμως δεν ταυτίζεται με αυτήν

221

. Η μεν μετοχική σχέση είναι

διαρκής έννομη σχέση συμμετοχής στη διοίκηση και στην περιουσία της εταιρί-

ας, η δε πιστωτική σχέση είναι έννομη σχέση εμπιστοσύνης («πίστωσης») προς

τον οφειλέτη της ληφθείσας παροχής. Η διάκριση αυτή είναι στο υπάρχον δί-

καιο θεμελιώδης, παρά τις όποιες φαινομενικές ομοιότητες μεταξύ τους ιδίως

στις χρησιμοποιούμενες υβριδικές μορφές χρηματοδότησης της εταιρίας (βλ.

άρθρα 3 επ.)

222

. Τόσο οι μέτοχοι όσο και οι πιστωτές εφοδιάζουν την εταιρία

με τα εκάστοτε αναγκαία επενδυτικά κεφάλαια. Ωστόσο, η μεν χρηματοδότη-

ση της εταιρίας με ίδια κεφάλαια διενεργείται με την έκδοση μετοχών και απο-

220. Για το δίκαιο της κεφαλαιαγοράς ως αυτόνομο κλάδο του δικαίου βλ. διεξοδικά

Αυγη-

τίδη

, ΔικΑΕ, Ι, γ΄ έκδ., 2010, σελ. 27,

Βερβεσό

, Η σχέση ανάμεσα στο δίκαιο της αε και

στο δίκαιο της κεφαλαιαγοράς, εις Η ανώνυμη εταιρία μεταξύ εταιρικού και πτωχευτι-

κού δικαίου (επιμ. Μ. Θ. Μαρίνου), 2011, σελ. 338 επ. Για δε τη λειτουργία των οργά-

νων της εισηγμένης αε βλ.

Μάρκου

, Το ΔΣ της αε, 2015, και, Η ΓΣ των μετόχων της αε,

2016. Βλ. και το άρθρ. 1 (§ 2α).

221. Τα ίδια κεφάλαια διακρίνονται από το εταιρικό (μετοχικό) κεφάλαιο. Τα ίδια κεφά-

λαια ή καθαρή θέση της εταιρίας τίθενται στο σκέλος του παθητικού του ισολογισμού

και, εκτός από το μ.κ., περιλαμβάνουν τα αποθεματικά, από το νόμο (“νόμιμα”) ή

δυνάμει του καταστατικού, και τα ειδικά αποθεματικά ή κέρδη που δεν διανέμονται

και παραμένουν στην εταιρία. Βλ. και άρθρα 16, 16α και 44α § 1. Βλ. και

Wiesner

MünchHandb. d. Gesellschaftsrecht, Band 4, § 11 αρ.περ. 4.

222. Για την έννοια των τραπεζικών πιστωτικών συμβάσεων βλ. εντελώς ενδεικτικά

Πα-

μπούκη

, Τραπ.πιστωτ. συμβάσεις, 1962, σελ. 90 επ.