Η ΕΦΕΣΗ

Εισαγωγή

Κ. Οικονόμου

ση δίκης αποτελεί το αίτημα εξαφανίσεως της προσβαλλόμενης αποφάσε-

ως, όπως οριοθετείται από τους λόγους εφέσεως και τους πραγματικούς

ισχυρισμούς, που αφορούν στην εκδικασθείσα σε πρώτο βαθμό διαφο-

ρά.

Έτσι, το αντικείμενο της έκκλητης δίκης ταυτίζεται, καταρχάς, με τη

δικονομική αξίωση που υπεβλήθη στο πρωτοβάθμιο δικαστήριο,

η οποία

αναβιώνει με την άσκηση του ενδίκου μέσου, όπως πάντως περιορίζεται

στο πλαίσιο της εξουσίας διαθέσεως των διαδίκων, από τα όρια του μετα-

βιβαστικού αποτελέσματος της εφέσεως (άρθρ. 522) .

Κατά το ανωτέρω σύστημα, η έφεση έχει δύο διακριτά μεταξύ τους διαδι-

καστικά στάδια: ένα στάδιο ακυρωτικό της προσβαλλομένης αποφάσεως,

όπου εξετάζεται το παραδεκτό της εφέσεως και το παραδεκτό και βάσι-

μο των λόγων της, και ένα στάδιο εξετάσεως της ουσίας της διαφοράς με-

τά την εξαφάνιση της εκκαλουμένης, το οποίο ακολουθεί το πρώτο και το

προϋποθέτει.

Η ενασχόληση όμως του δευτεροβαθμίου δικαστηρίου με

την ουσία της επίδικης διαφοράς, όπως κρίθηκε στον πρώτο βαθμό, δεν

περιορίζεται μόνο στο δεύτερο στάδιο, αλλά δυνατόν να εμφανισθεί και

στο πρώτο στάδιο, μετά την κατάφαση του παραδεκτού του ενδίκου μέσου,

κατά τον έλεγχο της ουσιαστικής βασιμότητας του λόγου εφέσεως και πριν

από την εξαφάνιση της προσβαλλόμενης αποφάσεως . Στο πλαίσιο αυτό όχι

μόνον ερευνώνται κατά το πρώτο στάδιο οι προβαλλόμενοι ως λόγοι εφέ-

σεως νέοι πραγματικοί ισχυρισμοί (άρθρ. 527),

αλλά συγχρόνως παρέ-

χεται στο δευτεροβάθμιο δικαστήριο, αν ο εκκαλών-εναγόμενος ζητεί την

κατ’ ουσίαν απόρριψη της αγωγής, η δυνατότητα, ακριβώς όπως και στο

πρωτοβάθμιο, να ερευνήσει, ήδη πριν από την εξαφάνιση της προσβαλλο-

μένης, ακόμη και αν δεν έχει υποβληθεί σχετικός λόγος εφέσεως, ζητήμα-

τα που εκφεύγουν από την εξουσία διαθέσεως των διαδίκων και ανάγονται

στον χώρο της αυτεπάγγελτης δράσεως του δικαστηρίου. Στο πλαίσιο αυτό,

δύναται το εφετείο να ερευνήσει και αυτεπαγγέλτως τα στοιχεία του παρα-

δεκτού της αγωγής, δηλαδή τη συνδρομή των διαδικαστικών προϋποθέσε-

ων της δίκης ή την έλλειψη των διαδικαστικών κωλυμάτων (άρθρ. 263), του

ορισμένου και του νόμω βασίμου της αγωγής ή ζητήματα καθορισμού του

αποδεικτέου αντικειμένου και κατανομής του βάρους αποδείξεως, εφ’ όσον

σ’ όλες αυτές τις περιπτώσεις πρόκειται για εκκληθέν κεφάλαιο και δεν χει-

ροτερεύει με την αυτεπάγγελτη ενέργεια του δικαστηρίου η θέση του εκκα-

λούντος (βλ. άρθρ. 536 παρ. 1 σε συνδ. με παρ. 2). Επίσης, όταν ο εκκαλών

20.

Τσικρικάς Δ.

, Το μεταβιβαστικό αποτέλεσμα της εφέσεως…, 1996, σελ. 89.

21. ΑΠ Ολ 12/1989 ΕλλΔνη 1989, 1313, ΑΠ 755/2012 ΝΟΜΟΣ, βλ. επίσης

Κεραμέα Κ.

αριθ. 196 υπό (β) σελ. 473,

Μαργαρίτη Μ.

, σε Κεραμέα Κ./Κονδύλη Δ./Νίκα Ν., τ. I

εισαγ. παρατ. 511-537 αριθ. 1,

Νίκα Ν.,

Πολιτική Δικονομία, III, σελ. 243.

22.

Αρβανιτάκης Π.

, ό.π., σελ. 54.

23.

Νίκας Ν.,

Οι νέοι πραγματικοί ισχυρισμοί, σελ. 45-46,

Ο ίδιος

, Πολιτική

Δικονομία, III, (2007), σελ. 238.