ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΔΙΚΑΙΟ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ

57 / 72

Η OΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΔΗΜOΣΙΑΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ 209
ορισμένης προθεσμίας οι μετοχές αυτές εκδίδονται στο όνομα του δημοσίου480. Από
τη θεωρία έχει ασκηθεί κριτική στο γεγονός ότι ο νομοθέτης δεν τηρεί τη συνταγ-
ματική αρχή της αναλογικότητας σε σχέση με τους περιορισμούς που ο νόμος επέ-
βαλε στις ιδιωτικές κλινικές, δεδομένου ότι οι στόχοι του EΣΥ μπορούσαν να επι-
τευχθούν με πολύ ηπιότερα μέτρα, όπως για παράδειγμα με τον ουσιαστικό έλεγχο
και την ενίσχυση του ανταγωνισμού μεταξύ της ιδιωτικής και της κρατικής δραστηρι-
ότητας481. Ωστόσο, αμφισβητήσεις για τη συνταγματικότητα των προαναφερθέντων
περιορισμών απασχόλησαν τα δικαστήρια μόνον όσον αφορά στην ένταξη των κοι-
νωφελών ιδρυμάτων στο EΣΥ. Ειδικότερα, η ένταξη των κοινωφελών ιδρυμάτων στο
EΣΥ ήγειρε πρόβλημα ουσίας που συνοψίζεται στην προστασία που απολαύουν τα
κοινωφελή ιδρύματα σύμφωνα με το άρθρο 109 του Συντάγματος482 και πρόβλημα
εγκυρότητας της διαδικασίας για την ένταξη483. Σχετικά με την έκταση της συνταγ-
480. Έντονη ήταν η συζήτηση, ο προβληματισμός και οι αντιπαραθέσεις κατά τη συζήτηση του
νομοσχεδίου στη Βουλή. Ειδικότερα, όσον αφορά στην έκδοση των μετοχών σε ιδιωτικές
κλινικές επ’ ονόματι του ελληνικού δημοσίου, στην περίπτωση που δεν ονομαστικοποιη-
θούν έγκαιρα, επισημαίνεται ότι αποτελούν απαλλοτρίωση, χωρίς όμως να προβλέπεται
η καταβολή αποζημίωσης υπέρ του κυρίου των μετοχών, και ως εκ τούτου αντίκειται στο
Σύνταγμα. Επίσης, ότι η απαγόρευση της μεταβίβασης, ιδίως στις περιπτώσεις της δωρεάς
ή της μεταβιβάσεως αιτία θανάτου, δημιουργεί παρόμοια ζητήματα αντισυνταγματικότητας
(βλ. Ι. Βαρβιτσιώτης, Πρακτικά της Βουλής, Συνεδρίαση ΜΓ΄, 1η Σεπτεμβρίου 1983, σ. 1609).
481. Νικολακοπούλου-Στεφάνου Η., «Το ΕΣΥ ως μεικτό σύστημα υπηρεσιών υγείας», EΔKΑ
11/1989, σ. 518-519.
482. Ίδρυμα είναι η οργάνωση που έχει αποκτήσει νομική προσωπικότητα και επιδιώκει ορι-
σμένο σκοπό διά περιουσίας που έχει αφιερωθεί προς αυτό. Τα ιδρύματα που επιδιώ-
κουν κοινωφελή σκοπό διέπονται από τις διατάξεις των άρθρων 108-120 του ΑK, του Ν
2039/1939 που διατηρήθηκε σε ισχύ σύμφωνα με το άρθρο 101 του ΕισΝΑΚ, του άρθρου
6 του NΔ 11/1972 και απολαύουν ιδιαίτερης συνταγματικής προστασίας. Το άρθρο 109
του Συντ. ορίζει ότι δεν επιτρέπεται η μεταβολή του περιεχομένου ή των όρων διαθήκης,
κωδίκελου ή δωρεάς, ως προς τις διατάξεις τους υπέρ του δημοσίου ή υπέρ κοινωφελούς
σκοπού. Κατ’ εξαίρεση επιτρέπεται η επωφελέστερη διάθεση του καταλειφθέντος για τον
ίδιο ή για άλλο κοινωφελή σκοπό, εφόσον βεβαιωθεί με δικαστική απόφαση ότι η θέληση
του διαθέτη ή του δωρητή κατέστη ανέφικτη. Πηγή του άρθρου 109 του ισχύοντος Συντ.
είναι το άρθρο 20 του Συντ. του 1927. Βλ. Σβώλος Α.Ι. και Σόντης Ι.Μ., Γνωμοδότηση, EEΝ
8/1941, σ. 256-261, Βεγλερής Φ., «Η συνταγματική προστασία των δωρεών και κληροδο-
σιών υπέρ κοινωφελών σκοπών», Σύμμεικτα Aλεξάνδρου Σβώλου, Aθήνα 1961, σ. 495 κε,
Γαζής Α., «Η κατά το άρθρο 109 του Συντάγματος προστασία των δωρεών και κληροδοσιών
υπέρ κοινωφελών σκοπών και το εθνικό σύστημα υγείας (Ν 1397/83)», Γνωμοδότηση, ΝοΒ
7-8/1984, σ. 987 κε.
483. Η ένταξη των κοινωφελών ιδρυμάτων στο EΣΥ ρυθμίζεται από το άρθρο 6, παρ. 4 του Ν
1397/1983. Προβλέπεται ότι τα νοσοκομεία που έχουν ιδρυθεί και λειτουργούν ως NΠIΔ
υπάγονται στις διατάξεις του Ν 2592/1953, άλλως διακόπτεται η επιχορήγησή τους από το
κράτος. Η υπαγωγή γίνεται με ΠΔ που εκδίδεται με πρόταση του Υπουργού Υγείας και Πρό-
νοιας μέσα σε έναν χρόνο από τη δημοσίευση του νόμου. Η υπαγωγή δεν είναι υποχρεωτική
για τα κοινωφελή ιδρύματα, εφόσον η συστατική πράξη τους περιλαμβάνει ρητά αντίθετη