ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΔΙΚΑΙΟ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ

212

ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΔΙΚΑΙΟ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ

Συντάγματος 1975 ιδρύει ευθεία υποχρέωση στο κράτος να λάβει θετικά μέτρα για

την προστασία της υγείας των πολιτών. Oι πολίτες έχουν δικαίωμα να απαιτήσουν

από το κράτος την πραγμάτωση της παραπάνω υποχρεώσεώς του

Η μεταστροφή της νομολογίας σχολιάσθηκε εκτεταμένα και επικρίθηκε από την

επιστημονική κοινότητα που συντάχθηκε με την άποψη της μειοψηφίας της από-

φασης ΣτΕ Ολ 400/1986

491

. Ειδικότερα: α) Επικρίθηκε η παραδοχή της απόφασης

ότι ο κοινός νομοθέτης δύναται να εξειδικεύσει το δημόσιο συμφέρον όταν αυτό

έχει ήδη προσδιορισθεί από τον συνταγματικό

492

. β) Επικρίθηκε η παραδοχή της

απόφασης ότι με επίκληση λόγων δημοσίου συμφέροντος επιτρέπεται να μην

εφαρμόζεται μια συνταγματική διάταξη. Η εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέρο-

ντος δεν θέτει τους νόμους υπεράνω του Συντάγματος. Κάτι τέτοιο θα κατέληγε σε

άρνηση της νομιμότητας και της ιεραρχίας των κανόνων δικαίου. Στην προκειμένη

περίπτωση, με την επίκληση του δημοσίου συμφέροντος, ο Ν 1397/1983 καθιστά

ανενεργό το άρθρο 109 του Συντάγματος. γ) Επικρίθηκε η παραδοχή της απόφασης

ότι με ερμηνεία των διατάξεων του Συντάγματος και με βάση την αρχή του κοινω-

νικού κράτους επιτρέπεται να μην εφαρμοσθεί συνταγματική διάταξη. Oι διατάξεις

που εξειδικεύουν τα κοινωνικά δικαιώματα δεν μπορεί να υπερβαίνουν το φιλε-

λεύθερο πολίτευμα και να απολαύουν συνταγματικής ασυλίας

493

. Συνεπώς, με επί-

κληση του άρθρου 21, παρ. 3 του Συντάγματος δεν επιτρέπεται να καταργηθεί το

άρθρο 109 του Συντάγματος ή άλλα άρθρα που προστατεύουν ατομικά δικαιώ-

ματα, όπως το άσυλο της κατοικίας κ.ά.

Έκτοτε η νομολογία ακολουθεί σταθερά την απόφαση 400/1986 της Ολομέ-

λειας του ΣτE. Χαρακτηριστικά, στις αποφάσεις της Ολομέλειας του ΣτE 2807/2002,

201/2004 και 3420/2004, οι οποίες εξετάζουν τη μεταβολή των όρων διαθήκης ή

δωρεάς που αφορούν στον τρόπο διοίκησης και διαχείρισης της περιουσίας η

οποία έχει διατεθεί υπέρ του δημοσίου ή υπέρ κοινωφελούς σκοπού, ερμηνεύουν

συσταλτικά το άρθρο 109 του Συντάγματος και περιορίζονται στη διαφύλαξη του

πυρήνα της βουλήσεως του διαθέτη

494

491.

Βεγλερής Φ.,

«H συνταγματική προστασία των δωρεών», ό.π., σ. 485 κε,

ο ίδιος,

«Επίμε-

τρο», ό.π., σ. 501 κε,

Γαζής Α.,

ό.π., σ. 987 κε,

Δαγτόγλου Πρ.,

«Δημόσιο συμφέρον και

Σύνταγμα», ΤοΣ 4/1986, σ. 426 κε,

Αραβάνης Θ.,

ό.π., σ. 493 κε.

492.

Δαγτόγλου Πρ.,

«Δημόσιο συμφέρον και Σύνταγμα», ό.π., σ. 432. Ο συγγραφέας χαρακτη-

ριστικά γράφει:

Αν ο κοινός νομοθέτης, επικαλούμενος το δημόσιο συμφέρον, μπορεί να

μην εφαρμόζει το Σύνταγμα, τότε η δεσμευτικότητα του Συντάγματος καταργείται ως εξαρ-

τώμενη από τη συγκατάθεση του δεσμευομένου. Η άποψη αυτή οδηγεί στην κατάργηση της

έννοιας της αντισυνταγματικότητας του νόμου και κατά συνέπεια στην αντικατάσταση του

Συντάγματος από το δημόσιο συμφέρον.

493.

Βεγλερής Φ.,

«Επίμετρο», ό.π., σ. 505.

494.

Παπακωνσταντίνου Απ.,

«Νομολογία του Σ.τ.E. για το περιβάλλον», Νόμος και Φύση,

Δεκέμβριος 2004,

http://www.nomosphysis.org.gr