Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΑΤΕΝΑΝΤΙ ΤΟΥ ΓΑΜΟΥ

Η ΘΕΣΜΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΓΑΜΟΥ

της δομής του θεσμού. Μάλιστα αξίζει εδώ να αναφερθεί ότι ακόμη

και η ίδια η βούληση του προσώπου, ως -το κατ’ εξοχήν ατομικό και

«αυτόνομο»- στοιχείο της σύμβασης, δεν αποτελεί παρά κανονιστι-

κή έννοια και όχι αποδεικτέο πραγματικό περιστατικό. Στην προκεί-

μενη περίπτωση του γάμου οι παρατηρήσεις αυτές μεταθέτουν το

ηθικό του θεμέλιο από την ελευθερία των συζύγων στη θεσμικότη-

τά του ως φαινομένου.

ΙΙ. Η κοινωνία ως εγγυητής του γάμου

Ότι η κοινωνική αναγνωρισιμότητα του γάμου αποτελεί ειδοποιό

εννοιολογικό του γνώρισμα βλ. ήδη παραπάνω

. Μόνη η εκδή-

λωση της ελευθερίας και της θέλησης των συντρόφων προς συμβί-

ωσιν δεν αρκεί για να στοιχειοθετηθεί η συμφωνία του γάμου με την

μέχρι σήμερα γνωστή έννοιά της

. Φαινόμενα συμβίωσης στηριγμέ-

να σε μόνην την κοινή θέληση των συντρόφων συνήθως φέρουν

προσωνύμια ήσσονος ηθικής φορτίσεως, π.χ. –παλαιότερα- παλ-

λακεία, εξώγαμη συμβίωση, παρέα, συντροφιά κ.τ.τ. Μάλιστα αξί-

ζει να σημειωθεί ότι ακόμη πλέον και η ελεύθερη ένωση τείνει να θε-

σμοποιηθεί κι αυτή, στο μέτρο που με σχέδιο νόμου στην Ελλάδα

και ανάλογους ήδη ισχύοντες θεσμούς στο εξωτερικό

οι ελευθέρως

συμβιούντες παροτρύνονται με το ν. 3719/ 2008 να το δηλώσουν

συμβολαιογραφικώς και να δεσμευθούν καταρτίζοντας

σύμφωνο

συμβ ί ωση ς

, δικαιούμενοι έστω να αποδεσμεύονται ευχερέστερα.

Ως θεσμικότητα του γάμου (κοινωνική αναγνωρισιμότητά του)

θα πρέπει να νοηθεί η δυνατότητα της κοινωνίας να παρεμβαίνει σ’

όλην την έκταση του διαπροσωπικού αυτού φαινομένου, από την

–ευρέως δημόσια- διαδικασία κατάρτισης της γαμικής συμφωνίας,

την πορεία του έγγαμου βίου, μέχρι τη λύση του και μάλιστα ακόμη

και στη διαδικασία της λύσης του. Είτε εκκλησιαστική-τελετουργική,

είτε κρατική-νομική, είτε καθαρώς κοινωνική (βλ. π.χ. την ιαπωνική

τελετουργία του tokoroarawishi, οικογενειακού γεύματος εισδοχής

3. Ότι η θεσμικότητα του γάμου αποτελεί παγκοσμίως αναπόφευκτο χαρακτηρι-

στικό του, πλην μιας μόνον εξαιρέσεως, του λαού των Να βλ.

Coontz

, ό.π., σελ.

45, 56-58.

4. Βλ. π.χ. το θεσμό του PACS στη Γαλλία, για το οποίο λ. α.ά.

Ιφ. Καμτσίδου

, Τά-

σεις αποηθικοποίησης του γάμου στα σύγχρονα κράτη πρόνοιας - Το Σύμφω-

νο Κοινωνικής Αλληλεγγύης στη Γαλλία ΔτΑ 2003, 1155 επ.