Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΑΤΕΝΑΝΤΙ ΤΟΥ ΓΑΜΟΥ

στον νυμφώο οίκο

) η δημόσια αναγνωρισιμότητα φαίνεται να προ-

βάλλει ως πάγιο συστατικό στοιχείο του θεσμού του γάμου.

Πράγματι, η αξίωση για κοινωνική αναγνωρισιμότητα ενυπάρ-

χει περιέργως ακόμη και στον ορισμό του θρησκευτ ι κού γάμου,

μολονότι ο τελευταίος υποτίθεται ότι αναφέρεται στην προσωπική,

συνειδησιακή και μεταφυσική σφαίρα. Έτσι στις περισσότερες θρη-

σκείες η σύναψη του γάμου, μυστηριακή ή μη, προσαπαιτεί πάντως

τελετουργία για το κύρος της, δηλαδή κατάρτισή της ενώπιον της

θρησκευτικής κο ι νότητας , έστω του ιερέως ως εκπροσώπου της

ενώπιον Θεού και ανθρώπων.

Εξάλλου από νομ ι κή σκοπ ι ά η μεν γαμική σύμβαση καταρτί-

ζεται ενώπι ον δημόσ ι ου παραστάτη (κατά το ελληνικό δίκαιο

-ΑΚ 1367- του δημάρχου ή του θρησκευτικού λειτουργού του θρη-

σκεύματος των συζύγων), η δε έγγαμη ιδιότητα του καθενός των

συζύγων και το όνομα του άλλου καταχωρίζονται σε δημόσιο βι-

βλίο (για το ελληνικό δίκαιο στο ληξιαρχείο). Περαιτέρω, η καλόπι-

στη επάφεση του κοινού στο κύρος του δημόσιου πανηγυ-

ρικού γάμου επιβραβεύεται πολύ πιο γενναιόδωρα, αφού μάλιστα

η γαμική σύμβαση ανατρέπεται για πολύ λιγότερους λόγους απ’ ό,τι

οι υπόλοιπες (ΑΚ 1372, 1385), τούτο δε όχι αυτοδίκαια, αλλά μόνον

κατόπιν δικαστικής αποφάσεως. Μέχρι τότε ο γάμος θα ισχύει, ακό-

μη και καταδήλως παράνομος, π.χ. γάμος μεταξύ αδελφών, η δε εκ

των υστέρων αναδρομική δικαστική κήρυξή του ως ακύρου αφή-

νει άθικτα πλείστα αποτελέσματά του. Ακόμη, στο διαζύγιο, ο λόγος

του χωρισμού θα πρέπει να εκτίθεται δημόσια στο δικαστήριο

(βλ. αναλυτικότερα ιδίως παρακάτω

, ενώ στις γαμικές δια-

φορές παρεμβαίνει ως διάδικος ο εισαγγελέας, μολονότι δεν πρό-

κειται φυσικά για ποινικώς ενδιαφέρουσες υποθέσεις. Περιττόν, τέ-

λος, να υπομνησθούν κραυγαλέες περιπτώσεις κοινωνικού σωβι-

νισμού υπέρ του «νόμιμου» γάμου, όπως η υποβάθμιση των εξω-

γάμων τέκνων έναντι των «γνησίων», ο πάλαι ποτε λιθοβολισμός

των μοιχαλίδων και μοιχών κ.ά.

5. Βλ. γι’ αυτήν α.ά.

W.H McCullough/ H.C. McCullough

, A Tale of Flowering For-

tunes. Annals of the Japanese Aristocratic Life in the Heian Period (Heige mo-

nogatari), Stanford University Press (1980) τ. Ι, σελ. 297, υπ. 158.

6. «Φωνή λαού οργή Θεού», θέση που πιθανότατα ευνοείται από την νεόγηρω

(πλέον) τάση για ταυτισμό της Εκκλησίας προς τον κοινοτισμό.