Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΑΤΕΝΑΝΤΙ ΤΟΥ ΓΑΜΟΥ

Η ΘΕΣΜΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΓΑΜΟΥ

νης φύσης προς την θεσμικότητα του γάμου αποτελεί ο συνηθέστα-

τος και πανθομολογούμενος εκνευρισμός των μελλονύμφων, ιδίως

της γυναίκας προ και κατά τη διάρκεια της πανηγυρικής τελετής σύ-

ναψής του. Το φαινόμενο μοιάζει να το επιτείνει συνειδητά η οργα-

νωμένη κοινωνία, καθώς από το γαμήλιο πανηγύρι δεν λείπουν τα

πονηρά πειράγματα, τα γενετήσια ευφυολογήματα και -ίσως το χει-

ρότερο- οι παρεμβατικές στη ζωή του ζευγαριού δημόσιες συστά-

σεις αναφορικά με την προς αλλήλους πολιτεία τους, ως οδηγίες

προς ναυτιλλομένους, ηθικολογικές και μη

Για να σταθμίσει κανείς την τιτρωσκόμενη ανθρώπινη ελευθερία

προς την συνθλίβουσα αυτήν ανάγκη κοινωνικής αναγνωρισιμότη-

τας του γάμου, δεν θα πρέπει να παραμείνει στην επιφάνεια των

αξιών αυτών. Η ανάγκη για κοινωνική παρέμβαση στο γάμο –ήτοι

σε τελική ανάλυση: η λυσιτέλεια αυτής της παρέμβασης- και η ηθική

αποτίμησή της δεν μπορούν να διακριβωθούν, εάν προηγουμένως

δεν έχει διευκρινισθεί το εκάστοτε συγκεκριμένο περιεχόμενο της

εν λόγω παρέμβασης (τ.ε. του γαμικού θεσμού ως κοινωνικής πα-

ρέμβασης) και δη τόσο ως προς τον επιδιωκόμενο σκοπό του, όσο

όμως και ως προς τα μέσα επιβολής του, ήτοι ως προς τη δριμύτη-

τα με την οποία παρεμβαίνει η έννομη τάξη ως οργανωμένη κοινω-

νία προς επίτευξιν των θεσμικών στόχων του γάμου. Όντως, -από

τη σκοπιά των επιδιωκόμενων στόχων- άλλη πρέπει να είναι η ηθι-

κή αποτίμηση ενός θεσμού κοινωνικής παρέμβασης που επιδιώκει

τη μονογαμία για θρησκευτικούς λόγους, άλλη για περιουσιακούς

λόγους

, άλλη η ηθική αποτίμηση της πατριαρχικώς παρεμβαίνου-

σας κοινωνίας, άλλη της φρατρικής παγανιστικής κ.ο.κ., ενώ –από

τη σκοπιά των χρησιμοποιουμένων κυρώσεων κ.λ.π. μέσων επιβο-

λής- άλλη η ηθική αποτίμηση της κοινωνίας που επιβάλλει τη μονο-

γαμία επί ποινή διαζυγίου, διαφορετική επί ποινή φυλακίσεως και

διαφορετική επί ποινή λιθοβολισμού κ.ο.κ.

Για τον λόγο αυτό θα εκτεθούν στη συνέχεια κατ’ αρχάς μεν οι κυ-

ριότερες εκφάνσεις του θεσμικού χαρακτήρα του γάμου, ακριβέστε-

ρα δε η ratio της κάθε μιας, τόσο αναφορικά με τους επιδιωκόμε-

10. Βλ. π.χ. την ιπποτικότατα μονομερή ασυδοσίφιλο επωδό «Γαμπρέ, τη νύφη ν’

αγαπάς, να μην τηνε μαλώνεις».

11. Βλ. α.ά. τις θέσεις του

Engels

, Η καταγωγή της οικογένειας, της ατομικής ιδιο-

κτησίας και του κράτους.