Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΑΤΕΝΑΝΤΙ ΤΟΥ ΓΑΜΟΥ

νους σκοπούς του -εγγυτέρους (2) ή απωτέρους (3)-, όσο και ανα-

φορικά με τις κυρώσεις-μέσα επίτευξής τους (4), δηλαδή αναφορι-

κά με το ίδιο το βάθος της εκάστοτε κοινωνικής παρεμβατικότητας

στη σχέση των συζύγων. Τούτο, ώστε να αναδειχθεί η φυσιογνωμία

του θεσμού και να αξιολογηθεί αντιστοίχως.

2. Άμεσοι κοινωνικοί στόχοι του γάμου

Από καταβολής του ο θεσμός του γάμου υπηρετούσε κατά και-

ρούς ολότελα διαφορετικές και ετερόκλητες κοινωνικές rationes και

δη όχι πάντοτε σωρευτικώς, γι’ αυτό και (σε παράδοξη αντίθεση

προς υποτιθέμενη αδιαμφισβήτητη κοινωνική σκοπιμότητά του) το

περιεχόμενό του (βλ. ήδη παραπάνω

) και οι κοινωνικοί σκοποί

του ερίζονται έντονα ανά τους αιώνες

. Αυτή η αμφισημία του θε-

σμού διατηρήθηκε μέχρι σήμερα, μολονότι θα ήταν –αν μη τι άλλο-

δημοκρατικώς επιβεβλημένο στο όνομα της αρχής της διαφάνειας,

να διευκρινισθεί νομοθετικώς υπέρ της προστασίας ποιου μέρους

τάσσονται περιορισμοί της συμβατικής ελευθερίας των συζύγων.

α) Νομιμοποίηση απογόνων – υιοθεσία – ίδρυση

συγγένειας προς κατιόντες α΄ βαθμού

Έτσι υπό κάποιον ανθρωπολογικό ορισμό του ο γάμος νοούνταν

ως θεσμός με αποκλειστικό σκοπό τη νομιμοποίηση των τέκνων της

γυναικός ως γνησίων τέκνων του συντρόφου της

(χωρίς πάντως

και να αποτελεί το μοναδικό μέσο νομιμοποίησης των τέκνων, αφού

η δυνατότητα αναγνώρισης εξωγάμου). Στο ίδιο πλαίσιο ο γάμος

λειτουργούσε ενίοτε ως γνήσια μορφή υιοθεσίας, αφού διαμέσου

αυτού αναγνωρίζονταν και τέκνα προγενέστερα του γάμου, ακόμη

μάλιστα και όταν ο τελευταίος συνέδεε ομοφύλους

12. Γι’ αυτό άλλωστε και παραπάνω § 1.ΙΙ.1 εκφράσθηκε η άποψη μ.π.π., ότι ο θε-

σμός του γάμου –πέρα από τη γενικόλογη αναφορά του στη συμβίωση των

μερών του (κοινό ίσως χαρακτηριστικό όλων των θεσμών)- δεν έχει κάν έναν

ενιαίο κοινό εννοιολογικό πυρήνα.

13. Έτσι

Royal Anthropologic Institut of Britain

, Notes and Queries on Anthropology

1951, σελ. 110,

S. Frayser

, Varieties of Sexual Experience: An Anthropological

Perspective on Human Sexuality, 1985, σελ. 248.

14.

Coontz

, ό.π., σελ. 49.