18 / 28
46 ΔΙΕΘΝΗΣ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
κατ’ εξαίρεση κάποια επιρροή στην κατοικία του ενάγοντος. […]- Αντιθέτως, οι άλ-
λες διατάξεις […] δεν αποδίδουν καμία σημασία στην κατοικία του ενάγοντος. […]-
Πρέπει να προστεθεί ότι, όπως ήδη προκύπτει από το άρθρο 3, δεύτερο εδάφιο, της
Συμβάσεως, το οποίο απαγορεύει στον ενάγοντα να επικαλεστεί εις βάρος του ενα-
γομένου που κατοικεί σε συμβαλλόμενο κράτος εθνικούς κανόνες διεθνούς δικαι-
οδοσίας που στηρίζονται ιδίως στην κατοικία ή διαμονή του ενάγοντος, η Σύμβαση
διάκειται σαφώς εχθρικά στο να γίνει δεκτή η διεθνής δικαιοδοσία των δικαστηρί-
ων της κατοικίας του ενάγοντος (…). […].- Επί πλέον […] το σύστημα αυτό δεν δέχε-
ται ούτε το κριτήριο της ιθαγενείας των διαδίκων.
Κατοικία των φυσικών προσώπων.
- Κατ’ άρθρ. 52 ΣΒ / 59 ΚΒΙ / 62 ΚΒΙα, η έννοια
της κατοικίας ορίζεται σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο του κράτους μέλους στην επι-
κράτεια του οποίου βρίσκεται η κατοικία σύμφωνα με τους ισχυρισμούς των μερών
(η διάταξη, που περιεχόταν αρχικά στη Σύμβαση των Βρυξελλών και παρέπεμπε στο
δίκαιο της ιθαγένειας του ενδιαφερομένου προσώπου σχετικά με το αν έχει εξαρτη-
μένη κατοικία, διεγράφη με την τροποποίηση του 1989). Έτσι π.χ. εναγόμενος στην
Ελλάδα μπορεί να ισχυριστεί ότι δεν έχει κατοικία στην ελληνική επικράτεια μόνο κα-
τά το ελληνικό δίκαιο, και τυχόν ισχυρισμός του ότι η κατοικία του βρίσκεται στη Γαλ-
λία θα κριθεί κατά το γαλλικό δίκαιο. Παρότι με το σύστημα αυτό είναι νοητή η ανά-
δυση προβλημάτων (το μέρος να έχει κατοικία σε περισσότερα κράτη ή σε κανένα
κράτος), στην πράξη δεν έχουν παρουσιαστεί, παρά μόνο σε περιθωριακές περιπτώ-
σεις αγνώστου διαμονής εναγομένων, όπου όχι μόνο έγινε δεκτό ότι η διαφορά ενέ-
πιπτε στο πεδίο εφαρμογής του Κανονισμού Βρυξέλλες Ι (§ 19 ανωτ.), αλλά και ότι η
αγωγή καλώς εισήχθη ενώπιον των δικαστηρίων του κράτους μέλους της τελευταίας
γνωστής κατοικίας του αγνώστου διαμονής εναγομένου (
Lindner
(2011)) (όμως και §
139 κατωτ.
∙
επίσης § 106 κατωτ.).
Lindner
(2011) (σημ. 40-47): […] όταν ο εθνικός δικαστής καλείται να διαπιστώσει
αν έχει δικαιοδοσία για την εκδίκαση αγωγής κατά καταναλωτή, πρέπει κατ’ αρχάς
να εξακριβώσει αν ο εναγόμενος έχει την κατοικία του στο έδαφος του κράτους μέ-
λους όπου έχει την έδρα του, εφαρμόζοντας […] το εσωτερικό του δίκαιο.- Ακο-
λούθως, εφόσον […] ο εν λόγω δικαστής κρίνει ότι ο εναγόμενος της κύριας δίκης
δεν έχει την κατοικία του στο έδαφος του κράτους μέλους του, πρέπει επομένως
να εξακριβώσει αν ο εναγόμενος έχει την κατοικία του σε άλλο κράτος μέλος. Προς
τον σκοπό αυτό εφαρμόζει […] το δίκαιο αυτού του άλλου κράτους μέλους.- Τέλος,
εφόσον ο εθνικός δικαστής, αφενός, δεν κατορθώσει να εντοπίσει τον τόπο κατοι-
κίας του καταναλωτή και, αφετέρου, δεν διαθέτει άλλα αποδεικτικά στοιχεία ικα-
νά ώστε να διαπιστώσει αν αυτός πράγματι έχει την κατοικία του εκτός του εδά-
φους της Ένωσης, […] επιβάλλεται να εξακριβώσει αν το άρθρο 16, παράγραφος
2, έχει την έννοια ότι […] ο μνημονευόμενος σε αυτήν την τελευταία διάταξη κα-
νόνας για τη διεθνή δικαιοδοσία των δικαστηρίων του κράτους μέλους στο έδα-
φος του οποίου έχει την κατοικία του ο καταναλωτής αναφέρεται και στην τελευ-
ταία γνωστή κατοικία του καταναλωτή.- Αυτή η λύση προκύπτει ότι ανταποκρίνε-
ται στο πνεύμα του εν λόγω κανονισμού και εντάσσεται στο πλαίσιο του συστήμα-
24