Η ΣΧΟΛΙΚΗ ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗ

Η ΣΧΟΛΙΚΗ ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗ

άμβλυνση των κοινωνικο-οικονομικών ανισοτήτων (περιλαμβανομένων των

εκπαιδευτικών ανισοτήτων).

Αναπτύσσονται παραλλήλως, δευτερογενείς και τριτογενείς παρεμβάσεις. Οι

πρώτες περιλαμβάνουν την έγκαιρη, ελάχιστη και κατάλληλη παρέμβαση στις

αποκαλούμενες ομάδες υψηλού κινδύνου. Οι μαθητές που προέρχονται από

μειονότητες είναι συχνά θύματα του ρατσισμού και της ξενοφοβίας. Όσοι

έχουν υψηλά ποσοστά σχολικής αποτυχίας έχουν περισσότερες πιθανότητες

να ομαδοποιηθούν και να διαπράξουν αδικήματα βίας, όσοι έχουν κάποια

σωματική ή πνευματική μειονεξία έχουν περισσότερες πιθανότητες θυματο-

ποίησης, όσοι εν γένει είναι κοινωνικά αποκλεισμένοι ή ανήκουν στις ομάδες

υψηλού κινδύνου, τότε διατρέχουν περισσότερους κινδύνους για θυματοποί-

ηση. Η παρέμβαση σε αυτές τις κατηγορίες προϋποθέτει μια πιο άμεση επαφή

με τις οικογένειες, τους δασκάλους και τους τοπικούς κοινωνικούς φορείς

προκειμένου να προληφθεί η θυματοποίησή τους. Προϋποθέτει επίσης ένα

δίκτυο φορέων, υπηρεσιών και επαγγελματιών που θα συμβάλλουν στην αντι-

μετώπιση των προβλημάτων της καθημερινότητάς τους, θα στηρίξουν και θα

συμβουλεύσουν τις ομάδες αυτές. Ειδικά στο σχολικό περιβάλλον, αναγκαία

συνθήκη είναι η συνεργασία μαθητών, δασκάλων, γονέων και παραγόντων

της τοπικής κοινωνίας. Η λειτουργική και ουσιαστική σύνδεση του σχολείου

με την τοπική κοινωνία είναι ένα σημαντικό στοιχείο που συμβάλλει στην

αναβάθμιση του σχολικού κλίματος. Η δευτερογενής παρέμβαση πρέπει να

είναι μια διακριτική και μη στιγματιστική διαδικασία. Η τριτογενής τέλος, πα-

ρέμβαση, αφορά την αντιμετώπιση των περιστατικών βίας στο σχολείο. Εδώ

ο στόχος είναι η πρόληψη της υποτροπής και είναι φανερό ότι προϋποθέτει

μία σειρά άμεσων μέτρων προκειμένου να αντιμετωπισθούν συγκεκριμένα

περιστατικά βίας. Η παραπομπή των δραστών σε φορείς του επίσημου κοινω-

νικού ελέγχου, η τιμωρία τους και ο ενδεχόμενος “σωφρονισμός” τους προ-

ϋποθέτει ένα σύστημα αντιμετώπισης της νεανικής παραβατικότητας, που να

μειώνει τους κινδύνους υιοθέτησης από την πλευρά του ανηλίκου μιας μελλο-

ντικής εγκληματικής καριέρας. Ιδρύματα αγωγής, αναμορφωτήρια, φυλακές

ανηλίκων, υπηρεσίες προνοιακού ή φιλανθρωπικού χαρακτήρα για ανήλι-

κους παραβάτες, δεν συνιστούν όπως είναι ευρύτερα τεκμηριωμένο αποτελε-

σματικές λύσεις. Η αντιμετώπιση στο τριτογενές επίπεδο αφορά τη διαχείριση

του περιστατικού βίας από κατάλληλα εκπαιδευμένους επαγγελματίες. Απαι-

τεί ένα δίκτυο ευαισθητοποιημένων στο θέμα φορέων, όπως συμβουλευτικοί

σταθμοί, προγράμματα εναλλακτικής μεταχείρισης ανήλικων παραβατών σε

τοπικό επίπεδο, διεπιστημονική ομάδα στο σχολικό περιβάλλον και την τοπι-

κή κοινωνία για την αντιμετώπιση παρόμοιων περιστατικών κ.α.

Συνοψίζοντας, επισημαίνουμε τη σχετικότητα των εννοιών της σχολικής βίας

και του εκφοβισμού στο χώρο και το χρόνο. Παρότι το επίπεδο αποδοχής και