6
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
νου κρατικού δικαστικού συστήματος να ανταποκριθεί με επάρκεια στις προσδοκίες
των πολιτών. Θα πρέπει να σημειωθεί, ότι στην βελτίωση της κατάστασης δεν έχει
συμβάλει επαρκώς ούτε ο θεσμός του δικαστικού συμβιβασμού, όπως αναγνωρίζεται
από το δικονομικό δίκαιο, αφού, σύμφωνα με σχετικές ιδιωτικές έρευνες, οι εκκρε-
μείς υποθέσεις που επιλύονται με τον τρόπο αυτό, τουλάχιστον στα δικαστήρια των
Αθηνών, της Θεσσαλονίκης και λοιπών μεγάλων πόλεων, δεν υπερβαίνουν ένα πο-
σοστό της τάξης του 3-4%.
Η Διαμεσολάβηση δεν είναι βέβαια πανάκεια. Δεν πρόκειται να λύσει όλα τα χρο-
νίζοντα προβλήματα της Ελληνικής Δικαιοσύνης. Θα επιτρέψει όμως τη επίλυση εκεί-
νων των υποθέσεων που προσφέρονται για τέτοια διευθέτηση.
Και όπως έχει δείξει η
μέχρι σήμερα διεθνής πρακτική μια μεγάλη ποικιλία υποθέσεων επιλύονται με δια-
μεσολάβηση όπως οι Τραπεζικές, Κατασκευαστικές, Εμπορικές, Οικογενειακές, Κλη-
ρονομικές, Ενδοεταιρικές, Χρηματοκοικονομικές, Ρύθμισης Χρεών, Ασφαλιστικές,
Διασυνοριακές, Πνευματικής Ιδιοκτησίας, Επαγγελματικής Ευθύνης, Αθλητικού και
Γειτονικού Δικαίου.
Έτσι θα καταλήγουν να επιλύονται διά της δικαστικής οδού μόνον οι υποθέσεις
που λόγω σοβαρότητας ή αντικειμένου πρέπει οπωσδήποτε να επιλυθούν στα δικα-
στήρια.
Με τη διαμεσολάβηση, η κρατική δικαιοσύνη δεν αμφισβητείται, δεν «ιδιωτικο-
ποιείται», όχι μόνο γιατί δεν αποκλείεται η ευχέρεια της προσφυγής σε αυτήν, αλλά
και γιατί ουδείς δικαιούται να την «επιβάλλει» εφόσον οι πολίτες επιλέγουν άλλους
εναλλακτικούς τρόπους, αποτελεσματικότερους, για την επίλυση της διαφοράς τους.
Με το άρθρο 3 του νόμου προβλέπεται και η δυνατότητα παραπομπής στη διαμεσο-
λάβηση από το δικαστήριο στο οποίο είναι εκκρεμής υπόθεση, ανάλογα με την περί-
πτωση και τις περιστάσεις, με τη συμφωνία των μερών.
Η εμπιστευτικότητα και η εχεμύθεια που εξασφαλίζεται με την διαμεσολάβηση (άρ-
θρο 10 του νόμου) δεν υπάρχει στη δικαστική δίκη, όπου κυριαρχεί η δημοσιότητα.
Η διαμεσολάβηση διακρίνεται για την απόλυτη ελαστικότητα ως προς τη διαδικα-
σία, η οποία προσδιορίζεται από τον διαμεσολαβητή σύμφωνα με τις αναφυόμενες
κατά την πορεία ανάγκες των μερών και της καλόπιστης επίλυσης της διαφοράς (άρ-
θρο 8 του νόμου). Αντίθετα, όπως είναι γνωστό, όλα στη δημόσια δίκη, ρυθμίζονται
από τους τυπικούς κανόνες της πολιτικής δικονομίας και σε μεγάλο βαθμό εξαρτώ-
νται από πολλούς εξωτερικούς παράγοντες, όπως από άλλες δίκες, από το φόρτο ερ-
γασίας του δικαστή,
κ.λπ.
Η διάρκεια μίας δημόσιας δίκης είναι πάντοτε μακρά και επίπονη με απρόσμε-
νες αναβολές και καθυστερήσεις. Τέτοια διαδικαστικά προβλήματα και ζητήματα είναι
ανύπαρκτα στη διαμεσολάβηση, δεδομένου ότι αυτά ρυθμίζονται με πρωτοβουλία του
διαμεσολαβητή και τη συμφωνία των μερών
Η συμμετοχή των διαδίκων μερών στη δημόσια δίκη είναι σχεδόν παθητική.
Αντίθετα, όπως γίνεται αντιληπτό από τα ανωτέρω, είναι πολύ ενεργός ο ρόλος τους