Ο ΣΚΟΠΟΣ ΔΥΣΦΗΜΗΣΗΣ ΣΤΑ ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΤΙΜΗΣ

23 / 34

Ο ΣΚΟΠΟΣ ΔΥΣΦΗΜΗΣΗΣ ΣΤΑ ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΤΙΜΗΣ
106
μής, που δώσαμε στο προηγούμενο κεφάλαιο, βλέπουμε πως ένας κατ’ εξοχήν τομέ-
ας της προσωπικής ηθικής, βασιζόμενος στον θρησκευτικό κανόνα «ου μοιχεύσεις»,
αποκτά την ιδιαίτερη κοινωνική του διάσταση, αφού η μείωση της τιμής του δράστη
επέρχεται με τη διατάραξη της ειρηνικής συμβίωσης ανάμεσα σ’ εκείνον, τη σύζυγό
του, αλλά και τα υπόλοιπα πρόσωπα, τα οποία υφίστανται τις συνέπειες της συμπερι-
φοράς του. Κι όσο μεγαλώνει ο κύκλος των ενδιαφερομένων προσώπων, ο κοινωνι-
κός αντίκτυπος αυτού του μειωτικού της τιμής γεγονότος αυξάνει γεωμετρικά.
ΙΙ) Tο οντολογικό στοιχείο της δυσφήμησης
Από τη διατύπωση της αντικειμενικής υπόστασης του εγκλήματος της δυσφήμησης245
προκύπτει ότι το ουσιώδες στοιχείο αυτού του εγκλήματος είναι ο ισχυρισμός ή η
διάδοση ενός γεγονότος, με το οποίο μάλιστα επέρχεται η κρίσιμη διαφοροποίησή
του από το συγγενές έγκλημα της εξύβρισης246. Και μάλιστα, όχι μόνο αυτό. Εάν ανα-
λογισθούμε ότι σε αμφότερα τα εγκλήματα ταυτίζεται ως αποτέλεσμα η προσβολή
της τιμής του θιγομένου προσώπου, ο ποινικός νομοθέτης διαφοροποιεί την εξύβρι-
ση, ως αξιόποινη πράξη που επιτυγχάνει τον στόχο της με άλλο τρόπο, εκτός από τις
περιπτώσεις της δυσφήμησης, δηλαδή εκτός του ισχυρισμού ή της διάδοσης γεγονό-
των. Συνεπώς, εάν συγκεκριμενοποιηθεί η έννοια του γεγονότος, ταυτόχρονα προσ-
διορίζεται με ποιες λοιπές συμπεριφορές μπορεί να προσβληθεί το έννομο αγαθό της
τιμής. Η σημασία της έννοιας του γεγονότος στα εγκλήματα κατά της τιμής προκύπτει
ανάγλυφη από την επιστημονική διαφωνία που έχει προκύψει περί του ποιο είναι το
βασικό έγκλημα στο κεφάλαιο περί των εγκλημάτων κατά της τιμής. Έτσι, ενώ έχει βε-
βαίως υποστηριχθεί και η άποψη ότι η εξύβριση αποτελεί το βασικό έγκλημα κατά
της τιμής247, ως κρατούσα θα πρέπει να θεωρείται η αντίθετη άποψη, ότι δηλαδή βα-
σική εγκληματική μορφή αποτελεί η δυσφήμηση, με τη διάταξη της εξύβρισης να έχει
επικουρικό απέναντί της χαρακτήρα και να πρέπει για λόγους συστηματικής ορθότη-
τας να έπεται της αντίστοιχης διάταξης για το αδίκημα της δυσφήμησης248. Είναι χα-
ρακτηριστικό ότι και o σύγχρονος Έλληνας νομοθέτης, κατά τις προπαρασκευαστι-
σμένο κοινωνικό χώρο και άλλη η αποκάλυψη της ίδιας πράξης του πρωθυπουργού μιας χώ-
ρας κατά την άφιξη του στο αεροδρόμιο της πρωτεύουσας. Αυτό ακριβώς αποδεικνύει πώς
ένα και το αυτό μειωτικό της τιμής συμβάν διαπλέκεται με κοινωνικές προεκτάσεις ανάλογες
του κοινωνικού status του υπαιτίου προσώπου.
245. Σύμφωνα με το άρθρο 362 Π.Κ. περιλαμβάνει όποιον με οποιονδήποτε τρόπο ενώπιον τρίτου
ισχυρίζεται ή διαδίδει για κάποιον άλλον γεγονός, που μπορεί να βλάψει την τιμή ή την υπό-
ληψή του.
246. Δεν είναι τυχαίο ότι ανέκαθεν οι εκπρόσωποι της επιστήμης θεωρούσαν ότι με το στοιχείο αυ-
τό επέρχεται διαφοροποίηση από τη διατύπωση του άρθρου 361 Π.Κ., μία διατύπωση «λίαν
γενική και αόριστος». Βλ. σχετικά Γάφος, Ποινικόν Δίκαιον, Ειδικόν Μέρος, Ε’ τεύχ., σελ. 137,
Σπινέλλης, Το έννομον αγαθόν της τιμής, ό.π., σελ. 347.
247. Άποψη που έχουν υποστηρίξει ιδίως ο Welzel, Das deutsche Strafrecht, ό.π., παρ. 42 ΙΙ και ο
Hirsch, Ehre und Beleidigung, ό.π., σελ. 145, σύμφωνα με την οποία τόσο η απλή, όσο και η
συκοφαντική δυσφήμηση, αποτελούν διακεκριμένες παραλλαγές της.
248. Άποψη που πρεσβεύουν μεταξύ των άλλων οι Γάφος, ό.π., σελ. 137, υποσ. 3, Καρανίκας, ό.π.,
σελ. 259, Συμεωνίδου – Καστανίδου , Εγκλήματα κατά προσωπικών αγαθών, ό.π., σελ. 425,