26 / 34
ΚΕΦ. Ζ. Το έγκλημα της δυσφήμησης
109
τερικών συμβάντων με έναν γεγονοτικό πυρήνα είναι αυτός, που τελικά άγει ή όχι
στο συμπέρασμα ότι η γεγονοτική αυτή κατάσταση είναι πρόσφορη και ικανή να
βλάψει την τιμή ή την υπόληψη του θιγομένου προσώπου.
Για τον ίδιο λόγο, ενώ οι εκφράσεις απαξιωτικών κρίσεων σε βάρος κάποιου προσώ-
που δεν μπορούν σε καμία περίπτωση να υπαχθούν στην έννοια της δυσφήμησης,
εξ αιτίας της ελλείψεως κάθε γεγονοτικής βάσης αυτών των κρίσεων ή απόψεων, το
πράγμα μεταβάλλεται όταν αυτές οι αξιολογικές κρίσεις ή χαρακτηρισμοί ανάγονται
ή υπονοούν ευθέως γεγονότα και αντικειμενικά συμβάντα, τα οποία στη συγκεκριμέ-
νη περίπτωση προσβάλλουν την τιμή και την υπόληψη ορισμένου προσώπου
262
. Θα
πρέπει όμως, όπως και στην προηγούμενη αναφερθείσα περίπτωση των εσωτερικών
συμβάντων ή καταστάσεων, η σύνδεση αυτή να είναι άμεση, μη επιδεχόμενη αμφι-
σβήτησης
263
. Σε διαφορετική περίπτωση, όχι απλώς διευρύνεται το πεδίο αναφοράς
του αδικήματος της δυσφήμησης, αλλά εγκαταλείπεται ομοίως ο γεγονοτικός πυρή-
νας του εγκλήματος, ως στοιχείου που προσβάλλει την τιμή και την υπόληψη του πα-
θόντος.
Βεβαίως, πολλές φορές η
διάκριση μεταξύ απλώς απαξιωτικών κρίσεων και χαρακτη-
ρισμών και κρίσεων αντίστοιχα, που θεμελιώνονται σε πραγματικά γεγονότα
(γι’ αυ-
τό και καλούνται μικτές αξιολογικές ή θεμελιωμένες κρίσεις), δεν είναι εύκολη υπό-
θεση, επαφίεται δε στον δικαστή να αναλύσει ισχυρισμούς, οι οποίοι περιλαμβά-
νουν καμιά φορά μία και μόνο λέξη. Έτσι π.χ. στην περίπτωση που ενώ καταθέτει
ένας μάρτυρας στο δικαστήριο, ο κατηγορούμενος του φωνάζει:
«Είσαι ψεύτης»
, πώς
θα πρέπει να αξιολογηθεί αυτή η φράση; Όπως ορθότατα σημειώνει η
Συμεωνίδου
- Καστανίδου
264
, πρόκειται περί δυσφήμησης και όχι απλής εξύβρισης, γιατί η συ-
γκεκριμένη φράση δεν μπορεί τίποτε άλλο να υποδηλώνει παρά το ότι όσα καταθέ-
τει ο μάρτυρας δεν έχουν συμβεί στην πραγματικότητα και συνεπώς είναι ψέματα.
262. Άποψη, την οποία και αποδέχεται και η νομολογία. Βλ. σχετ., ΑΠ 2002/2002, ΠοινΛογ 2002,
σελ. 2337, σύμφωνα με την οποία «
δεν αποτελεί απλώς κρίση του αναιρεσείοντος άσχετη με
γεγονότα, αλλά είναι εκδηλωτική συμπεριφορά του, η οποία προσάπτεται στους πολιτικώς
ενάγοντες και έχει άμεση σύνδεση και εμφανή σχέση με το γεγονός ότι υπάρχουν συγκεκριμέ-
να περιστατικά και αποδείξεις, που στηρίζουν το ενδεχόμενο ότι η αγορά των δεξαμενοπλοί-
ων δεν έγινε με την επωφελέστερη για το ίδρυμα τιμή και ότι οι πολιτικώς ενάγοντες έλαβαν
προμήθεια για την παραγγελία αυτών»
. Ομοίως εκδηλωτική συμπεριφορά που έχει άμεση
σχέση με γεγονότα δέχεται και η ΑΠ 53/1999 (ΠοινΧρ 2000, σελ. 87, 149, 706).
263. Και μάλιστα, όπως ορθώς αναφέρει ο
Σπινέλλης
, Το έννομον αγαθόν της τιμής, ό.π., σελ. 365,
θα πρέπει η σύνδεση αυτή να αφορά «εξατομικευμένα συμβάντα», όπως π.χ
.: «ο Α αποζεί εκ
της εκμεταλλεύσεως πορνών»,
το οποίο αποτελεί έναν συνοπτικό χαρακτηρισμό μιας σειράς
ομοίων περιστατικών, που χαρακτηρίζουν το αναφερόμενο πρόσωπο ως μαστροπό.
264. Εγκλήματα κατά προσωπικών αγαθών, ό.π., σελ. 446, συμφωνώντας έτσι με την υπ’ αριθ.
1459/1999 απόφ. ΑΠ, ΠοινΧρ 2000, σελ. 706, όπου αναιρέθηκε η προσβαλλομένη απόφαση,
που είχε καταδικάσει τον κατηγορούμενο για συκοφαντική δυσφήμηση, διότι αυτή είχε ελλι-
πή αιτιολογία, εκ του λόγου ότι στις διαδόσεις του κατηγορουμένου ότι ο νεοπλουτισμός του
εγκαλούντος είναι αποτέλεσμα πονηρής και ύποπτης οικονομικής δραστηριότητάς του, δεν
διευκρινιζόταν σε τι συνίσταται ακριβώς η ύποπτη αυτή οικονομική δραστηριότητα, αποτε-
λώντας μόνο μορφή υποψίας και υπαινιγμού.