Ο ΣΚΟΠΟΣ ΔΥΣΦΗΜΗΣΗΣ ΣΤΑ ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΤΙΜΗΣ

Ο ΣΚΟΠΟΣ ΔΥΣΦΗΜΗΣΗΣ ΣΤΑ ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΤΙΜΗΣ

112

Η στενή αυτή σχέση μεταξύ γεγονότων και του εννόμου αγαθού της τιμής στο έγκλη-

μα της δυσφήμησης προκύπτει πρωτίστως από το ίδιο το γράμμα του νόμου. Δεν εί-

ναι κάτι το σύνηθες η ίδια η ποινική διάταξη ενός νόμου να συνδέει τόσο άμεσα τη

βλάβη του υλικού αντικειμένου με την προσβολή του σχετικού εννόμου αγαθού

274

Ακόμη και σε άλλες ποινικές διατάξεις, που έχουν ως ραχοκοκαλιά της αντικειμενικής

τους υπόστασης την έννοια του γεγονότος, η κατάφαση της ύπαρξης αυτής της έννοι-

ας δεν προκαλεί αυτόματα και την προσβολή του σχετικού εννόμου αγαθού. Έτσι αν

πάρουμε για παράδειγμα το έγκλημα της απάτης

275

, παρατηρούμε ότι δεν αρκεί η πα-

ράσταση ψευδών γεγονότων ως αληθινών, αλλά θα πρέπει να επιτευχθεί μέσω αυ-

τών η παραπλάνηση του θύματος, συνέπεια της οποίας θα προβεί αυτό σε περιου-

σιακή διάθεση, από την οποία θα επέλθει και η περιουσιακή βλάβη του, η οποία θα

αντιστοιχεί στο παράνομο περιουσιακό όφελος του δράστη ή κάποιου άλλου. Όσο

κι αν χωρίς την κατάφαση αυτών των ψευδών γεγονότων δεν μπορεί να νοηθεί καν

η ύπαρξη απάτης, θα λέγαμε τρόπον τινά ότι τα γεγονότα αυτά αποτελούν μόνο τον

πρώτο κρίκο της αλυσίδας εκείνης, η οποία σηματοδοτεί την αξιόποινη πράξη της

απάτης.

Εν αντιθέσει με τη διάταξη της δυσφήμησης, όπου μία έννοια από μόνη της

ηθικά και κοινωνικά άχρωμη, όπως είναι αυτή του γεγονότος, καλείται να παίξει τον

καταλυτικό ρόλο στην πλήρωση της αντικειμενικής υπόστασης του σχετικού εγκλή-

ματος

. Θα μπορούσαμε να πούμε χαρακτηριστικά ότι η δυστοκία που παρουσιαζό-

ταν επί πολλά χρόνια στη συγκεκριμενοποίηση του προσβαλλόμενου εννόμου αγα-

θού στα εγκλήματα κατά της τιμής

276

, επανέρχεται τώρα δριμύτερη, αφού δεν πρό-

κειται πλέον για απλό ερμηνευτικό εργαλείο, αλλά για τη διαπίστωση πλήρωσης της

ίδιας της αντικειμενικής υπόστασης του εγκλήματος της δυσφήμησης.

Εν κατακλείδι, ο ισχυρισμός ή η διάδοση γεγονότων στο έγκλημα της δυσφήμησης

μπορεί να λάβει χώρα υπό δύο μορφές: α) Ο πρώτος τρόπος είναι μία ευθεία προ-

σβολή της τιμής ή της υπόληψης κάποιου, πράγμα που σημαίνει ότι περιλαμβάνει

274. Βλ. ενδεικτικά το άρθρο 299 Π.Κ., το οποίο αναφέρεται στη θανάτωση άλλου, όχι όμως και

στη προσβολή της ανθρώπινης ζωής. Ή πάλι το άρθρο 336 Π.Κ. αναφέρεται στον εξαναγκα-

σμό άλλου σε συνουσία ή άλλη ασελγή πράξη, χωρίς να περιλαμβάνει στη διάταξη και την

προσβολή της γενετήσιας ελευθερίας. Ομοίως, το άρθρο 372 Π.Κ. περιλαμβάνει την αφαίρε-

ση ξένου κινητού πράγματος, όχι όμως και το προσβαλλόμενο έννομο αγαθό, την ιδιοκτησία.

275. Για τη σημασία της έννοιας του γεγονότος στο έγκλημα της απάτης βλ.

Μυλωνόπουλο

Ποινικό Δίκαιο, Ειδικό Μέρος, Εγκλήματα κατά της ιδιοκτησίας και περιουσίας, 2

εκδ,

2006, σελ. 440 επ., ο οποίος τονίζει ότι «

το γεγονός δεν απαιτείται να υπόκειται στις αισθή-

σεις, αρκεί να είναι δεκτικό απόδειξης ή τουλάχιστον διυποκειμενικά ελέγξιμο».

Ομοίως

Αποστολίδου

, Απάτη - Η Πλάνη ως αποτέλεσμα πράξης εξαπάτησης και η περιουσιακή διά-

θεση στο έγκλημα της Απάτης, 2000,

Βαθίωτη,

Απάτη και Εκβίαση, Ομοιότητες - Διαφορές

- Διασταυρώσεις, 2014, σελ. 106 επ., αριθμ. 208 επ., ο οποίος κάνει λόγο για «

γεγονότα που

είναι δεκτικά απόδειξης και άρα συσχετίσιμα με μια παράσταση υποκείμενη σε τιμή αλήθειας

ή ψεύδους»,

σε συνδιασμό με άλλη μελέτη του ίδιου συγγραφέα, Προβολή «στημένων» τη-

λεπαιχνιδιών και επίληση υπερφυσικών δεξιοτήτων ως τρόποι εξαπάτησης, ΠοινΔικ 2010,

σελ. 1332 επ. και ιδίως σελ. 1339, στην υποενότητα περί της έννοιας του γεγονότος και του

«σταυρού» της αλήθειας, με αναφορά στο ερώτημα του Πιλάτου προς τον Ιησού «Τι εστίν

Αλήθεια», στο οποίο όμως δεν έλαβε από Αυτόν καμία απάντηση (σελ. 49).

276. Βλ. στην Εισαγωγή, σελ. 3, υποσ. 20 την παρατήρηση του

Welzel