ΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΈΝΩΣΗΣ

Γ΄ Μέρος

ΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ

190

τικό χαρακτήρα. Για το λόγο αυτό εξάλλου τυχόν συμπληρωματικά εθνικά μέτρα, ανα-

γκαία για την πλήρη εφαρμογή του κανονισμού, πρέπει να λαμβάνονται άμεσα, ως

εκδήλωση αυτής ακριβώς της υποχρεωτικότητας.

Αυτό το στοιχείο μας οδηγεί στην εξέταση του τρίτου δομικού στοιχείου του κα-

νονισμού, κατ’ άρθρο 288 εδ. β΄ ΣυνθΛΕΕ, δηλαδή την άμεση ισχύ του σε κάθε κρά-

τος μέλος. Πιο συγκεκριμένα, ως

lex perfecta

, ο κανονισμός δεν εξαρτά την παραγω-

γή των έννομων αποτελεσμάτων του από την έκδοση εθνικών μέτρων, που θα μετα-

γράψουν τις διατάξεις του κανονισμού στην εσωτερική έννομη τάξη. Αν και στην πρά-

ξη, συμβαίνει η πλήρης εφαρμογή κανονισμών να απαιτεί τη λήψη ορισμένων συ-

μπληρωματικών μέτρων από τα κράτη μέλη, πρόκειται για παρεμβάσεις που υπαγο-

ρεύονται από την ανάγκη αποτελεσματικότερης εφαρμογής των διατάξεων του κα-

νονισμού και όχι για προϋπόθεση από την οποία εξαρτάται η ισχύς του κανονισμού

στην εσωτερική έννομη τάξη

321

Στην πραγματικότητα, ενδέχεται ένας κανονισμός να προβλέπει τις βασικές ρυθμί-

σεις, εξουσιοδοτώντας στη συνέχεια τα θεσμικά όργανα (κυρίως την Ευρωπαϊκή Επι-

τροπή) να υιοθετήσει εκτελεστικά-συμπληρωματικά μέτρα. Το ΔΕΚ αποφάνθηκε υπέρ

της νομιμότητας αυτής της διάκρισης μεταξύ «βασικών» και «εκτελεστικών» κανονι-

σμών

322

. Οι τελευταίοι φέρουν τα ίδια δομικά στοιχεία με τους πρώτους, ωστόσο η

ρυθμιστική τους ισχύ περιορίζεται από τους ιεραρχικά ανώτερους βασικούς κανονι-

σμούς προς εκτέλεση των οποίων έχουν τεθεί.

Η άμεση ισχύς του κανονισμού έχει ως άμεση συνέπεια το άμεσο αποτέλεσμα

(«effet direct») των διατάξεών του. Παρότι στη θεωρία υπάρχει η τάση να συγχέονται

η άμεση ισχύς με το άμεσο αποτέλεσμα, πρόκειται για δύο έννοιες διακριτές

323

(όπως

εξάλλου καταφαίνεται στην περίπτωση της οδηγίας που θα εξετάσουμε παρακάτω).

Το άμεσο αποτέλεσμα των διατάξεων του κανονισμού σημαίνει ότι επιτρέπεται στους

ιδιώτες να τις επικαλεστούν απευθείας έναντι των εθνικών αρχών και δη έναντι των

δικαστηρίων προκειμένου να ζητήσουν την εφαρμογή (ή την προστασία) των δικαιω-

μάτων που απορρέουν από αυτές τις διατάξεις

324

. Το άμεσο αυτό αποτέλεσμα των κα-

νονισμών αφορά, τέλος, όχι μόνο τις σχέσεις μεταξύ του κράτους μέλους και των δι-

οικούμενων (κάθετο άμεσο αποτέλεσμα) αλλά και τις σχέσεις μεταξύ ιδιωτών (οριζό-

ντιο άμεσο αποτέλεσμα). Έτσι π.χ. οι μετακινούμενοι εργαζόμενοι εντός της Ε.Ε. μπο-

ρούν επικαλεστούν τις διατάξεις ενός κανονισμού που ρυθμίζει τα θέματα κοινωνικής

τους ασφάλισης, τόσο έναντι των δημοσίων αρχών όσο και κατά του εργοδότη του,

φυσικό πρόσωπο ή ν.π.ι.δ.

325

321. ΔΕΚ, απόφαση της 11ης Φεβρουαρίου 1971,

Fleischkontor

, υπόθ. 39/70, Συλλογή, σελ. 49.

322. ΔΕΚ, απόφαση της 17ης Δεκεμβρίου 1970

, Otto Scheer

, υπόθ. 30/70, Συλλογή, σελ. 1197.

323. Βλ. σχετικά

Léontin-Jean Constantinesco

, L’applicabilité directe dans le droit de la CEE

(επανέκδοση), εκδ. Bruylant, Βρυξέλλες, 2006.

324. ΔΕΚ, απόφαση της 14ης Δεκεμβρίου 1971,

Politi

, υπόθ. 43/71, Συλλογή, σελ. 1039.

325. Εξυπακούεται, τέλος, ότι και τα ίδια τα θεσμικά όργανα της Ένωσης δεσμεύονται από τις

διατάξεις των κανονισμών, περισσότερο όμως ως συνέπεια της δεσμευτικότητας (ή υπο-

χρεωτικότητας) αυτών.