55 / 64
ΘΕΣΜΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ
Γ΄ Μέρος
191
ii. Οδηγία
Η οδηγία αποτελεί την πλέον πρωτότυπη κατηγορία πράξεων του παράγωγου δι-
καίου της Ένωσης. Η πρωτοτυπία της έγκειται στο γεγονός ότι η σύλληψή της επιχει-
ρεί να εξισορροπήσει τη νομοθετική λειτουργία της Ένωσης μεταξύ της υπερεθνικής
και της εθνικής αρμοδιότητας.
Σύμφωνα με το άρθρο 288 εδ. γ΄ ΣυνθΛΕΕ, «η οδηγία δεσμεύει κάθε κράτος μέλος
στο οποίο απευθύνεται, όσον αφορά το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα, αλλά αφήνει την
επιλογή του τύπου και των μέσων στην αρμοδιότητα των εθνικών αρχών».
Σε αυτή τη βάση η νομολογία του ΔΕΚ χαρακτηρίζει την οδηγία ως «μορφή έμμε-
σης νομοθετικής ή κανονιστικής ρυθμίσεως»
326
. Πρακτικά, η οδηγία ορίζει το επιδι-
ωκόμενο αποτέλεσμα και θέτει συγκεκριμένη προθεσμία προκειμένου να μεταφερθεί
στο εσωτερικό δίκαιο των κρατών μελών. Ας σημειωθεί ότι η διατύπωση του άρθρου
288 δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα καθώς αφήνει να εννοηθεί ότι η οδη-
γία απευθύνεται σε ορισμένα κράτη μέλη. Αν και αυτή ήταν η αρχική πρόθεση των
συντακτών της συνθήκης της Ρώμης, στην πράξη οι οδηγίες που εκδίδονται απευθύ-
νονται, συνήθως, στο σύνολο των κρατών μελών (πρβλ. άρθρο 297 παρ. 2, 2η και 3η
υπόπαρ. ΣυνθΛΕΕ).
Ο έμμεσος χαρακτήρας της νομοθετικής ρύθμισης στην οποία αναφέρθηκε το ΔΕΚ
αφορά στην κατανομή αρμοδιοτήτων μεταξύ της Ένωσης και των κρατών μελών. Ο
υπερεθνικός νομοθέτης ορίζει τους στόχους, τις γενικές κατευθύνσεις που πρέπει να
ακολουθηθούν, αφήνοντας στα κράτη μέλη την απόφαση ως προς τα πρόσφορα μέ-
τρα και την κατάλληλη μορφή των δράσεων για την επίτευξη αυτών των στόχων.
Αυτή η άσκηση της νομοθετικής λειτουργίας σε δύο επίπεδα επιτρέπει τη διατήρη-
ση της λεπτής ισορροπίας μεταξύ του υπερεθνικού συμφέροντος και της κρατικής αρ-
μοδιότητας. Η ομοιόμορφη και αποτελεσματική εφαρμογή του δικαίου της Ένωσης
απαιτεί την επιβολή υποχρεώσεων αποτελέσματος για όλα τα κράτη μέλη. Ταυτόχρο-
να, η παρέμβαση των κρατών μελών στην δικαιοπαραγωγική διαδικασία που εισά-
γει η οδηγία είναι στρατηγικής σημασίας. Μεταφέροντας την οδηγία, οι εθνικές αρ-
χές προσαρμόζουν την εσωτερική νομοθεσία στις υπερεθνικές επιταγές, λαμβάνο-
ντας υπόψη τις πολιτικές, κοινωνικές, νομικές ή άλλες ιδιαιτερότητες του κράτους μέ-
λους. Με τον τρόπο αυτό εξάλλου ενισχύεται κατ’ αρχήν στα μάτια των λαών η νομι-
μοποίηση της νομοθετικής λειτουργίας της Ένωσης στο βαθμό που το δίκαιο της Ένω-
σης δεν εφαρμόζεται ως ένα «ξένο» δίκαιο που επιβάλλεται στο κράτος μέλος, αλλά
ως το αποτέλεσμα της συνεργασίας μεταξύ του ενωσιακού και του εθνικού νομοθέτη.
Συχνά όμως στην πράξη, αυτή η ισορροπία μεταξύ της ευρωπαϊκής και την εθνι-
κής αρμοδιότητας διαταράσσεται έντονα. Προκειμένου να διασφαλίσει την ομοιόμορ-
φη εφαρμογή του δικαίου της Ένωσης, ο υπερεθνικός νομοθέτης θεσπίζει οδηγίες
των οποίων οι διατάξεις είναι ιδιαίτερα λεπτομερείς, ορίζοντας κατ’ ουσία εξαντλητι-
326. ΔΕΚ, απόφαση της 29ης Ιουνίου 1993,
Gibraltar κατά Συμβουλίου
, υπόθ. C-298/89, Συλ-
λογή, σελ. Ι-3605.