41 / 50
Γεώργιος Ορφανίδης 223
λασσα, σε ναυάγια που βρίσκονταν στο μυχό της θάλασσας και σε τέτοια που
το κύμα παρέσυρε στις ακτές
15
.
γ) Η ναυαγιαίρεση αντιμετωπίζεται ως νομικός θεσμός που δημιουργεί δι-
καιώματα και υποχρεώσεις. Χαρακτηριστική είναι η αιτιολογική έκθεση του ν.
ΓΨΙΖ/1910. Σε σχέση με την αναγνώριση ναυτικού προνομίου για τις σχετικές
απαιτήσεις χαρακτηρίζει ως παρωχημένες και καταδικασθείσες «τας παλαιάς
ιδέας» σύμφωνα με τις οποίες «αι τοιούτου είδους εκδουλεύσεις δεν πρέπει να
εξετάζωνται υπό άλλην έποψιν παρά μόνον την της γενναιοφροσύνης και φι-
λανθρωπίας»
16
.
δ) Στοιχειοθετούνται αξιώσεις του ναυαγιαιρέτη ή ευρέτη που εξοπλίζονται
και με ναυτικό προνόμιο. Η πτυχή αυτή φανερώνει την ύπαρξη και ιδιωτικού
δικαίου κανόνων στο σχετικό κανονιστικό πλαίσιο όπως και κανόνων του δι-
καίου της αναγκαστικής εκτελέσεως. Παράλληλα, υπάρχουν πρόνοιες για τα
δικαιώματα των κυρίων του ναυαγίου και των προσώπων που έχουν άλλα
δικαιώματα επί του πλοίου και του φορτίου
17
.
ε) Η εξέλιξη της νομοθεσίας αποδίδει κατά κάποιο τρόπο την αλλαγή της θε-
ωρήσεως των ναυαγίων από την πολιτεία. Αποτελούν στα παλαιότερα νομο-
θετήματα η προστασία των δικαιωμάτων των κυρίων του ναυαγίου, η αντα-
μοιβή του ναυαγιαιρέτη ή ευρέτη αλλά και η διασφάλιση της ναυσιπλοϊας
18
το
κυρίαρχο στοιχείο, ήδη προτάσσεται η προστασία του περιβάλλοντος και των
θαλασσίων οικοσυστημάτων και η προστασία της ελεύθερης ναυσιπλοϊας
19
.
στ) Ο όρος «ναυαγιαίρεση», δεν απαντάται στα δύο τελευταία νομοθετήματα
που είναι ο ΚΔΝΔ και ο ν. 2881/2001. Χρησιμοποιείται ο όρος ανέλκυση.
2. Επιθαλάσσια αρωγή και ναυαγιαίρεση
Το θετικό δίκαιο γνωρίζει παραδοσιακά τη διάκριση επιθαλάσσιας αρωγής και
ναυαγιαιρέσεως, ώστε ρυθμίσεις και αναπτύξεις που αναφέρονται στην επι-
θαλάσσια αρωγή να μην περιλαμβάνουν και την ναυαγιαίρεση ως μερική έκ-
φανση αυτής. Διαφορετικό είναι το θέμα αν δυνάμει ρητής διατάξεως νόμου
επιφυλάσσεται μια εν γένει ή προς ορισμένα σημεία ενιαία αντιμετώπιση ή αν
15. Βλ. ΑΠ 157/1902 Θ ΙΓ, 644. ΕφΑθ 1607/1905 Θ ΙΖ, 297 (παρατίθενται και στο έργο του
Διγενόπουλου, ό.π., σελ. 138 -140).
16. Διγενόπουλος, ό.π., σελ. 1 (26-27).
17. Βλ. ΑιτΕκθ. ν. ΓΨΙΖ/1910, ό.π., σελ. 26-27. Αναστασιάδη, ό.π., σελ. 411 υποσ. 2.
18. Lyon/Caen και L. Renault, Σύστημα Εμπορικού Δικαίου, τ. VI, 1901 αριθμ. 1062
(«μέγιστος κίνδυνος της ναυτιλίας»).
19. Άρθρ. 2 και 4 ν. 2881/2001. Προοίμιο της Διεθνούς Σύμβασης για την επιθαλάσσια
αρωγή του 1989, όπως κυρώθηκε με το ν. 2391/1996. βλ. για τη ναυαγιαίρεση και τη
Διεθνή Σύμβαση του Ναϊρόμπι του 2007 που υιοθετεί μια ευρεία έννοια του ναυαγίου
(άρθρ. 1 παρ. 4).