224 Αξιώσεις από ναυαγιαίρεση και πλειστηριασμός πλοίου
μια τέτοια αντιμετώπιση μπορεί να προκύψει ερμηνευτικά. Ο έβδομος τίτλος
του βιβλίου δευτέρου του Εμπορικού Νόμου έφερε την επικεφαλίδα «Περί των
εκ της επιθαλασσίας αρωγής και ναυαγιαιρέσεως απαιτήσεων» και προέβλε-
ψε σχετικώς διαφορετικές ρυθμίσεις (άρθρ. 443-450). Παράδειγμα μιας ενι-
αίας αντιμετωπίσεως αποτελούσε η ρύθμιση για την παραχώρηση του πλοίου
και του ναύλου από τον πλοιοκτήτη προς απαλλαγή από τις υποχρεώσεις του.
Η δυνατότητα αφορούσε και τα έξοδα και τις αποζημιώσεις που οφείλονταν
λόγω επιθαλάσσιας αρωγής ή ναυαγιαιρέσεως (άρθρ. 278 παρ. 3 ΕμπΝ). Ο
ΚΙΝΔ ρυθμίζει ιδιαιτέρως την επιθαλάσσια αρωγή (άρθρ. 245-255), πραγμα-
τεύεται όμως σε ορισμένα σημεία για την επιθαλάσσια αρωγή και ναυαγιαίρε-
ση (άρθρ. 86 παρ. 3). Γίνεται λόγος για αιτήσεις εξ’ επιθαλασσίου αρωγής ή
ναυαγιαιρέσεως. Είναι προφανές ότι ο διαζευκτικός σύνδεσμος δεν αναφέρε-
ται εδώ σε διαφορετική απλώς ορολογία, αλλά σε διαφορετικά νομικά μορ-
φώματα.
Η θεωρία εντόπισε τη διαφορά μεταξύ των δύο θεσμών προεχόντως στο στοι-
χείο ότι με την επιθαλάσσια αρωγή επιδιώκεται η πρόληψη επικείμενης κατα-
στροφής ενώ με την ναυαγιαίρεση η ανατροπή ή ο περιορισμός της εκτάσεως
των αποτελεσμάτων του δυστυχήματος
20
. Η ειδική θεωρία συσχέτισε την ναυ-
αγιαίρεση με τη διάσωση πλοίου κλπ. από την οριστική απώλεια και την επι-
θαλάσσια αρωγή με τη διάσωση κινδυνεύσαντος στη θάλασσα πλοίου
21
. Η νο-
μολογία ως επιθαλάσσια αρωγή αντιλαμβάνεται
22
την παροχή βοήθειας ή τη
διάσωση πλοίου ή άλλου περιουσιακού στοιχείου του πλοίου ή επί του πλοίου
που βρίσκεται σε κίνδυνο. Δεν έχει σημασία αν ο κίνδυνος είναι άμεσος ή επι-
κείμενος, αρκεί να είναι πολύ ενδεχόμενος και πιθανός και να δικαιολογεί την
παροχή βοήθειας
23
.
Από τις αναφορές αυτές προκύπτει ως κοινό στοιχείο η ανάγκη ύπαρξης ωφέ-
λιμου αποτελέσματος που είναι η διάσωση του κινδυνεύσαντος ή ναυαγήσα-
ντος πλοίου
24
.
Η διάκριση, συνδεόμενη με το εκάστοτε θετικό δίκαιο αλλά και με τη
διαπίστωση πραγματικών γεγονότων, δεν είναι πάντα ευχερής. Η διαφορετική
αμοιβή αποτελούσε ενίοτε ένα κίνητρο για εμφάνιση της επιθαλασσίου αρω-
20. Βλ. Αναστασιάδη, ό.π., σελ. 410· Τσάγκαρι, Θ ΞΓ, 129 (137).
21. Έτσι Παπαπολίτης, Επιθαλάσσιος αρωγή και διάσωσις, 1963, σελ. 71 (βλ. και άρθρ.
246 ΚΙΝΔ).
22. Βλ. αντιπροσωπευτικά ΕφΠειρ 906/2009 ΕΝΔ 38, 68 (69), 1172/2005 ΕΝΔ 34, 187.
23. Βλ. ήδη ΠΠειρ (Προεδρική) 439/1921 Θ ΛΒ, 588 (589). ΕφΠειρ 744/1983 ΕΝΔ 12, 13.
73/2008 ΠειρΝ 2009, 190 επομ.
24. Βλ. για το ωφέλιμο αποτέλεσμα ως προϋπόθεση αμοιβής για τη ναυαγιαίρεση
Αναστασιάδη, ό.π., σελ. 411 σημ. 3. Τσάγκαρι Θ ΞΓ, 129 (137)