Ο ΣΚΟΠΟΣ ΔΥΣΦΗΜΗΣΗΣ ΣΤΑ ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΤΙΜΗΣ

Ο ΣΚΟΠΟΣ ΔΥΣΦΗΜΗΣΗΣ ΣΤΑ ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΤΙΜΗΣ

116

σει ή να την υποκαταστήσει. Εάν δηλαδή επανέλθουμε στη βασική θέση του παρό-

ντος έργου ότι ο στενός πυρήνας της τιμής κάθε ανθρώπου είναι αυτός που θα πρέ-

πει να προστατεύεται ποινικά,

οι επιπλέον φυσικές ή κοινωνικές ικανότητες ή ιδιότη-

τες μπορούν να δικαιολογήσουν μία επιπλέον ανάγκη ποινικής προστασίας της υπό-

ληψης του συγκεκριμένου προσώπου, πάντοτε όμως μέσω ισχυρισμών ή διαδόσεων

διαστρέβλωσης της πραγματικότητας που τον αφορούν

. Η σημασία δε των επικρα-

τουσών κοινωνικών αντιλήψεων για μία ως επιπλέον αντικειμενική δυνατότητα προ-

σβολής της τιμής και της υπόληψης κάθε ανθρώπου, θα πρέπει να αιτιολογείται ειδι-

κά και εμπεριστατωμένα σε κάθε δικαστική απόφαση

289

β) Ο δεύτερος τρόπος δυνητικής προσβολής της τιμής ή της υπόληψης κάποιου προ-

σώπου ενέχει την ιδιαιτερότητα ότι αυτή λαμβάνει χώρα όχι ξαφνικά και απρόκλη-

τα, όπως ο πρώτος. Εδώ ο μετέπειτα θιχθείς στην τιμή του ήταν αυτός, ο οποίος πρώ-

τος προσέβαλλε κάποιο άλλο αγαθό ή δικαίωμα, ακόμη και την τιμή ενός τρίτου προ-

σώπου. Στην αναμενόμενη δε νομική ή κοινωνική αντίδραση του τρίτου προσώ-

που αντιδρά και αυτός μέσω του δικού του ισχυρισμού ότι το προβαλλόμενο δήθεν,

από τον αντίδικό του, κοινωνικοηθικό του παράπτωμα, προσβάλλει τη δική του τιμή

και υπόληψη. Και στην κατηγορία αυτών των περιπτώσεων ισχύουν όσα ελέχθησαν

ανωτέρω για τις προϋποθέσεις, υπό τις οποίες η επίκληση ενός γεγονότος ή η επικα-

λούμενη έλλειψη ιδιοτήτων ή ικανοτήτων ενός προσώπου μπορεί να θεωρηθεί ως

προσβλητική της τιμής τους. Η ιδιαιτερότητα έχει να κάνει ότι το ίδιο ουσιαστικά γε-

γονός θα κριθεί διττώς. Μία ως βάση της δικής του επιθετικής συμπεριφοράς (π.χ. ο

Α καταγγέλλει τον Β για υπεξαίρεση εναντίον του) και μία ως βάση της αμυντικής του

ενέργειας, για να προσπαθήσει να θεμελιώσει τη μη προσβολή της τιμής του αντιδί-

κου του, λόγω της δικής του καταγγελίας που προηγήθηκε.

Εδώ το ερώτημα που ανακύπτει είναι εάν μπορεί το ίδιο γεγονός αλλιώς να αξιολο-

γηθεί στην πρώτη περίπτωση (π.χ. το αν αποδείχθηκε ή όχι ότι ο Β υπεξαίρεσε το Χ

ποσό από το ταμείο της εταιρίας του Α) και διαφορετικά στη δεύτερη (π.χ. το αποτέ-

λεσμα της απόδειξης της πραγματοποιηθείσας ή όχι υπεξαίρεσης, ως το βασικό στοι-

χείο, εάν επήλθε τελικά προσβολή της τιμής του καταγγελθέντος προσώπου ως υπε-

ξαιρέτη). Σίγουρα, ένα και το αυτό γεγονός ή αποδεικνύεται ότι συνέβη ή ότι δεν συ-

νέβη

290

Η διαφοροποίηση όμως που μπορεί να επέλθει έχει να κάνει με την αξιο-

λόγησή του σε σχέση με το προσβαλλόμενο έννομο αγαθό

. Και ειδικά για το έννο-

μο αγαθό της τιμής, με όσες ιδιαιτερότητές του έχουμε επισημάνει, είναι βέβαιο ότι

θα παίξει τον καταλυτικό ρόλο στην τελική κρίση. Θα μπορούσαμε μάλιστα να πούμε

289. Βλ. ΑΠ 278/2014 (Α Δημοσίευση Νόμος), κατά την οποία ο Άρειος Πάγος αναίρεσε την προ-

σβαλλόμενη απόφαση, διότι αυτή «

δεν αιτιολογεί γιατί το γεγονός, που διέδωσε μέσω διαδι-

κτύου ο κατηγορούμενος, ότι ο εγκαλών είχε μόνο πέμπτο, και όχι έβδομο νταν (δίπλωμα τα-

εκβοντό) είχε στη συγκεκριμένη περίπτωση τόση σημασία, ώστε να προκαλεί βλάβη στην τι-

μή και στην υπόληψη του εγκαλούντος και να στοιχειοθετεί την αντικειμενική υπόσταση του

εγκλήματος της συκοφαντικής δυσφημήσεως».

290. Ως γνωστόν η θέση περί μιας και μοναδικής ορθής απόφασης αναπτύχθηκε από τον

Ronald

Dworkin

, στο έργο του «Taking Rights seriously», 1977.