23 / 44
Λ
ΕΙΤΟΥΡΓΙΑ
Τ
ΗΣ
Α
ΡΧΗΣ
187
σες συνθήκες κοινωνικά αιτήματα και ενισχύουν άφευκτα το αίσθημα αλληλεγγύης, πέ-
ρα και πάνω από τα εθνικά σύνορα και από πολιτικές σκοπιμότητες.
2. Η αλληλεγγύη ως θεμέλιο της πρόσβασης
στις Υπηρεσίες Γενικού Οικονομικού Συμφέροντος (ΥΓΟΣ)
α) Έννοια και ουσιαστική θεμελίωση των ΥΓΟΣ
Οι υπηρεσίες γενικού οικονομικού συμφέροντος (ΥΓΟΣ) είναι υπηρεσίες με ουσιώδη
σημασία, τόσο για την καθημερινή ζωή των πολιτών, όσο και για την εν γένει οικονο-
μική δραστηριότητα. Πέραν όμως της σημαντικής πρακτικής τους διάστασης, οι εν λό-
γω υπηρεσίες διακρίνονται από ένα έντονο συμβολισμό, καθώς αντικατοπτρίζουν τις θε-
μελιώδεις αξίες και το κοινωνικό πρότυπο της Ένωσης, ενώ συμβάλλουν αποφασιστικά
στην προώθηση της κοινωνικής και εδαφικής συνοχής στην ευρωπαϊκή επικράτεια
576
.
Από εννοιολογικής σκοπιάς, οι ΥΓΟΣ μνημονεύονται μεν στα άρθρα 14 και 106 ΣΛΕΕ
και στο Πρωτόκολλο αριθμ. 26, χωρίς ωστόσο να δίδεται κάποιος ορισμός τους
577
. Η
Επιτροπή έχει διευκρινίσει ότι στη σχετική έννοια εμπίπτουν οικονομικές δραστηριότη-
τες, οι οποίες εξυπηρετούν το δημόσιο - κοινό όφελος (κοινωφελείς) και δεν θα μπορού-
σαν να παρασχεθούν από την αγορά χωρίς την παρέμβαση του κράτους ή θα μπορού-
σαν να παρασχεθούν με διαφορετικούς όρους ποιότητας, οικονομικής ασφάλειας και
προσιτότητας
578
. Από την πλευρά του, το Δικαστήριο έχει τονίσει ότι πρόκειται για υπη-
576. Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και
Κοινωνική επιτροπή και την επιτροπή των Περιφερειών - Λευκό βιβλίο σχετικά με τις υπηρεσίες κοινής ωφέ-
λειας, COM/2004/0374 τελικό. Η αλληλεγγύη και η ίση μεταχείριση μνημονεύονταν ως βασικοί στόχοι της
Ένωσης από τη σχετική ανακοίνωση της Επιτροπής για τις υπηρεσίες κοινής ωφελείας, ήδη από το 1996 (Οι
υπηρεσίες κοινής ωφέλειας στην Ευρώπη, EE C 281/03, 26.09.1996). Βλ. σχετικώς,
A
.
H
ATJE
,
Αrtikel 14 AUEV,
in
J
.
S
CHWARZE
,
U
.
B
ECKER
,
A
.
H
ATJE
,
J
.
S
CHOO
(Hrsg.), EU-Kommentar, σ. 436.
577. To δημόσιο συμφέρον και οι διάφορες εννοιολογικές εκδοχές και παραλλαγές του δεν μπορούν να οριστούν
ευχερώς. Βλ.
F
.
M
ARTY
,
Politiques européennes de concurrence et économie sociale du marché, σ. 386·
Β
.
Κ
ΑΨΑΛΗ
,
Δημόσιο συμφέρον και έλεγχος συνταγματικότητας στο πλαίσιο της οικονομικής ελευθερίας, ΔτΑ
38/2008, σ. 511επ.·
D
.
S
IMON
, L’intérêt général national vu par les droits européens, in
B
.
M
ATHIEU
,
M
.
V
ERPEAUX
(
éd.
),
L’intérêt général, norme constitutionnelle, Cahiers constitutionnels de Paris I, Paris, Dalloz,
2007, σ. 47επ.
578. Έγγραφο εργασίας της Επιτροπής - Οδηγός για την εφαρμογή των κανόνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά
με τις κρατικές ενισχύσεις, τις δημόσιες συμβάσεις και την εσωτερική αγορά στις υπηρεσίες γενικού οικονομι-
κού συμφέροντος και ιδίως στις υπηρεσίες κοινής ωφέλειας, 29.04.2013, SWD(2013) 53 τελικό/2. Να σημει-
ωθεί ότι οι ΥΓΟΣ αποτελούν μέρος των Υπηρεσιών Γενικού Συμφέροντος (ΥΓΣ), οι οποίες μνημονεύονται στο
πρωτόκολλο αρ. 26 ΣΛΕΕ, αλλά δεν δίδεται ακριβής ορισμός τους. Ειδικότερα, οι ενωσιακοί κανόνες ανταγω-
νισμού δεν εφαρμόζονται σε όλες τις ΥΓΣ, αλλά μόνο σε εκείνες που έχουν «οικονομικό» χαρακτήρα, ήτοι στις
ΥΓΟΣ. Σύμφωνα δε με την ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευ-
ρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών - Συνοδευτικό έγγραφο της
ανακοίνωσης με τίτλο «Μια Ενιαία Αγορά για τον 21ο αιώνα» Υπηρεσίες γενικού συμφέροντος, περιλαμβα-
νομένων των κοινωνικών υπηρεσιών γενικού συμφέροντος: Μια νέα ευρωπαϊκή δέσμευση COM (2007) 725
τελικό, η Επιτροπή όρισε ως «υπηρεσίες μη οικονομικού χαρακτήρα» τις υπηρεσίες εκείνες, οι οποίες παρα-
δοσιακά αποτελούν προνόμιο του κράτους, όπως η αστυνομία, η δικαιοσύνη και τα υποχρεωτικά συστήμα-
τα κοινωνικής ασφάλισης. Σύμφωνα με την ανακοίνωση, οι ανωτέρω υπηρεσίες δεν υπόκεινται σε συγκεκρι-
μένη νομοθεσία της ΕΕ, ούτε καλύπτονται από τους κανόνες εσωτερικής αγοράς και ανταγωνισμού της Συνθή-
κης. Ορισμένες πλευρές της οργάνωσης των εν λόγω υπηρεσιών δύνανται να υπόκεινται σε άλλους κανόνες