27 / 38
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ ΕΝΤΟΣ ΤΟΥ ΘΕΣΜΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΤΟΥ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΥ
143
διαδικασία αυτή είναι χρονοβόρα και δεν θα μπορούσε να ικανοποιήσει εγκαί-
ρως τις ανάγκες του κράτους που βρίσκεται αντιμέτωπο με έκτακτη κατά-
σταση. Τέλος, είναι σημαντικό να προσδιορισθεί η ίδια η έννοια των
«έκτα-
κτων περιστάσεων που εκφεύγουν του ελέγχου του ενδιαφερόμενου κράτους
μέλους»
, καθώς πρόκειται για έναν όρο που επιδέχεται πολλές ερμηνείες.
Όπως έχω ήδη αναφέρει
387
, γίνεται δεκτό ότι ο όρος «έκτακτες περιστάσεις»
εμπεριέχει και τις περιπτώσεις οικονομικών κρίσεων
388
, αφού άλλωστε ο όρος
αυτός χρησιμοποιείται εναλλακτικά προς τις φυσικές καταστροφές και συ-
νεπώς διαφοροποιείται ρητώς από τις τελευταίες. Πράγματι, η εξαίρεση της
οικονομικής κρίσης από το πεδίο των «έκτακτων περιστάσεων» θα καθιστού-
σε πρακτικά την έννοια αυτή κενή περιεχομένου. Αντίθετα, προβληματισμό
δημιουργεί η αναφορά σε περιστάσεις που «εκφεύγουν του ελέγχου» του
κράτους, καθώς η απαίτηση αυτή φαίνεται να παραπέμπει στην έννοια της
ανωτέρας βίας, χωρίς όμως να προσδιορίζει το χρονικό σημείο αναφοράς για
την υπαγωγή στην έννοια αυτή. Έτσι, μέρος της θεωρίας υποστηρίζει ότι το
άρθρο 122 παρ. 2 δεν καλύπτει τις περιπτώσεις όπου υφίσταται «συντρέχον
πταίσμα» του κράτους, όταν δηλαδή το ίδιο το κράτος έχει συμβάλει με τη συ-
μπεριφορά του στη δημιουργία των έκτακτων περιστάσεων
389
. Σύμφωνα με τη
λογική αυτή, η ανωτέρα βία ανάγεται στο χρονικό σημείο κατά το οποίο προ-
έκυψαν οι έκτακτες περιστάσεις και, συνεπώς, όταν το κράτος έχει επιδείξει
ασύνετη δημοσιονομική συμπεριφορά ή έχει καταφύγει σε παραποίηση στα-
τιστικών στοιχείων
390
, δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι οι περιστάσεις αυτές εξέ-
φευγαν του ελέγχου του. Όμως, κατά άλλη άποψη, η κρίση περί του εάν μια
έκτακτη περίσταση εκφεύγει του ελέγχου του κράτους εστιάζει στο χρονικό
387. Πρώτο Μέρος, ΙΙ, Κεφάλαιο 3β.
388. Ο K. TUORI, The European financial crisis: Constitutional aspects and implications,
όπ. παρ., σελ. 26, επισημαίνει σχετικά ότι η διάταξη του άρθρου 122 παρ. 2 ΣΛΕΕ εντάσσε-
ται στο πλαίσιο ενός συμβιβασμού ανάμεσα στην Επιτροπή και τα οικονομικά ασθενέστερα
κράτη, που επιθυμούσαν να προβλέπεται δυνατότητα ενίσχυσης των κρατών της ζώνης
του Ευρώ σε ορισμένες περιπτώσεις, και της Γερμανίας, η οποία ζητούσε την εξάλειψη αυ-
τής της δυνατότητας και την υιοθέτηση μιας ρήτρας μη διάσωσης, που αποτέλεσε το άρθρο
125 παρ. 1 ΣΛΕΕ.
389. Για τη σχετική θεωρητική συζήτηση και διχογνωμία βλ. D. ADAMSKI, National power
games and structural failures in the European macroeconomic governance, όπ. παρ., σελ.
1330.
390. Η συζήτηση αυτή ενείχε έμμεσες αναφορές στη δυσχερή κατάσταση στην οποία πε-
ριήλθε η Ελλάδα, η οποία, πάντως, μέχρι πρόσφατα δεν είχε λάβει ενίσχυση βάσει του
άρθρου 122 παρ. 2 ΣΛΕΕ, αλλά μέσω άλλων διαύλων. Η ενίσχυση που έλαβε η Ελλάδα το
2015 στο πλαίσιο του άρθρου 122 παρ. 2 μέσω του EFSM είχε ως στόχο την κάλυψη του
μεσοδιαστήματος μέχρι την έγκριση της χορήγησης στήριξης από τον ESM, βλ. αμέσως
παρακάτω, Κεφ. 2.