

ΣΥΝΟΨΗ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ
66
– εκτέλεση για την πραγμάτωση ορισμένης πράξης, παράλειψης ή ανοχής.
Αυτή έχει τις εξής μορφές: 1) αναπληρωτική εκτέλεση (υποκατάσταση),
δηλ. εκτέλεση πράξης δια τρίτου (οργάνου του Κράτους ή ΝΠΔΔ) και όχι
από τον ίδιο τον διοικούμενο, 2) διοικητική κύρωση, δηλ. επιβολή διοικη-
τικής ποινής (π.χ. πρόστιμο) στον απειθούντα διοικούμενο, ώστε να εξα-
ναγκασθεί στη συμμόρφωση που συνίσταται η πράξη ή παράλειψη.
β.
Ο άμεσος καταναγκασμός είναι η άμεση χρήση υλικής βίας χωρίς να έχει
προηγηθεί η έκδοση διοικητικής πράξης. Πρόκειται για εκείνη την περίπτωση
που η δημόσια διοίκηση υποχρεώνει το διοικούμενο σε ορισμένη ενέργεια ή
παράλειψη χωρίς να απευθύνει προς αυτόν σχετική διαταγή.
Βασικές προϋποθέσεις του άμεσου καταναγκασμού είναι οι εξής: 1) η ύπαρξη
επείγουσας και σοβαρής ανάγκης που αφορά τη θεραπεία του δημοσίου συμ-
φέροντος και 2) να είναι αδύνατη η συμμόρφωση του διοικου- μένου με τη
λήψη κατ’ αυτού άλλων μέτρων καταναγκασμού.
54. Οι διακρίσεις των διοικητικών πράξεων
Η θεωρία και η νομολογία διακρίνει τις διοικητικές πράξεις σε περισσότερα
είδη και κατηγορίες. Οι βασικότερες από αυτές και οι οποίες εμφανίζουν πρα-
κτικό ενδιαφέρον, όσον αφορά τη νομική τους αντιμετώπιση, ακολουθούν
αμέσως παρακάτω.
55. Ατομικές και κανονιστικές διοικητικές πράξεις
Οι ατομικές αφορούν ένα ή περισσότερα πρόσωπα και εξατομικεύουν τον κα-
νόνα δικαίου. Οι κανονιστικές θέτουν κανόνα δικαίου
11
.
Η διάκριση έχει μεγάλη πρακτική σημασία διότι:
– οι ατομικές διοικητικές πράξεις δεν υπόκεινται σε προληπτικό έλεγχο νο-
μιμότητας από το Συμβούλιο της Επικρατείας, ενώ οι κανονιστικές, που
φέρουν τον τύπο Προεδρικών Διαταγμάτων, υπόκεινται.
– η ατομική πράξη δεν μπορεί να ελεγχθεί με την ευκαιρία προσβολής
του κύρους άλλων πράξεων που στηρίζονται σε αυτήν. Η νομιμότητά της
ελέγχεται μόνον κυρίως και όχι παρεμπιπτόντως. Αντίθετα, η νομιμότη-
11. Βλ. και πιο πάνω αρ. 15.