Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΑΤΕΝΑΝΤΙ ΤΟΥ ΓΑΜΟΥ

Η ΘΕΣΜΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΓΑΜΟΥ

τη σύναψη του γάμου θα απολάμβανε της οργανωμένης κοινωνικής

προστασίας. Τούτο δεδομένου ότι, αν ο άνδρας της την εγκατέλει-

πε μετά το γάμο, θα μπορούσε να (κολασθεί ποινικώς και) διασυρ-

θεί κοινωνικώς ως μοιχός και «παλιάνθρωπος».

Μολαταύτα, όσον αφορά τα ικανοποιούμενα με το θεσμό του γά-

μου ένστικτα, η παραπάνω εκτιθέμενη αρχική κοινωνική στόχευσή

του έχει σήμερα παταγωδώς αποτύχει, είναι δε αμφίβολο αν ποτέ

κατόρθωσε να ευδοκιμήσει πραγματικά. Η νομική ή η κοινωνική δέ-

σμευση δύσκολα θα αναπληρώσουν αυτά που πραγματικά αναζη-

τεί ο ανασφαλής οπαδός της θεωρίας του ενστίκτου -την ελλείπου-

σα στοργή και αγάπη, πολλώ δε μάλλον τον απόντα έρωτα-, δηλ. τα

μόνα εχέγγυα για την προστασία του απέναντι στις βιοτικές καται-

γίδες. Την κρίσιμη ώρα της δοκιμασίας του συζύγου του, ο λόγω κοι-

νωνικού ενστίκτου αυτοσυντήρησης συνεζευγμένος θα αποχωρήσει

μεριμνώντας να περισώσει τον εαυτό του από τη θύελλα, «ότι μι-

σθωτός [σ.σ.: της κοινωνίας] εστίν και ου μέλλει αυτώ»

. Στη χειρό-

τερη μάλιστα περίπτωση δεν αποκλείεται και να «ξυλευθεί της δρυ-

ός πεσούσης», αν διαπιστώσει ότι το κοιωνικό ένστικτο της αυτο-

συντήρησής του εξυπηρετείται καλύτερα, αν ο σύζυγός του ηττηθεί

στην εν λόγω δοκιμασία του.

Οι παρατηρήσεις αυτές επιτείνουν την φυσιοκρατική πλάνη στην

περίπτωση της κοινωνικής θεσμικής επιβολής του γάμου: Η ενδιά-

θετη μετάβαση από τη διαπίστωση του οντολογικού δεδομένου της

κοινωνικής εγγύησης της ανθρώπινης ασφάλειας διαμέσου του θε-

σμού του γάμου προς την ηθική απόφαση του σεβασμού των επι-

ταγών αυτού του θεσμού δυσχεραίνεται από τον εύλογο ενδοια-

σμό του υποκειμένου ότι ο λόγω νομικής (ή κοινωνικής) επιταγής

σύντροφός του δεν παρέχει αξιόπιστα εχέγγυα συμπαράστασης και

αφοσίωσης.

γ) Αίσθημα κοινωνικής υπευθυνότητας

Εξάλλου, αναφορικά με τη λυσιτέλεια της κοινωνικής ηθικής δε-

σμευτικότητας του γάμου υποστηρίζεται συχνά ότι η άρση της εν

λόγω κοινωνικής δεσμευτικότητας του γάμου, τ.ε. η άμβλυνση της

αυστηρότητας της νομικής δέσμευσης των συζύγων, ιδίως η διευ-

26. Ιω. ι΄, 10.